افسوس که خیانتها و اقتصاد دستکاری شده توسط دولت پهلوی در این دوره آذربایجان چنان در هیاهوی تبلیغاتی تمامیت خواهان آریایی پرست معاصر مغفول مانده که قانع کردن بسیاری از خود آسیب دیدگان این بلبشوی مصنوعی اقتصادی – فرهنگی نیز کاری بسیار دشوار است.
قبلا نوشتجات مختلفی درباره ظلم پهلوی ها به نه تنها فرهنگ و زبان ترکی آذربایجان بلکه اقتصاد آن نیز نوشته شده ولی جوان تاریخ پژوه آقای « آروین قائمیان» با نوشتن کتاب مستند « همه راهها به تهران ختم می شوند» کاری بس دشوار اما بسیار اساسی در این مورد انجام داده اند. ایشان با مطالعه موردی شهر تبریز بر اساس فقط اسناد و گزارشهای محرمانه آرشیو انگلیس سعی نموده اثرات تغییر سیستم سیاسی- فرهنگی ایران را در آذربایجان و در محدوده مرکز آن تبریز مطالعه و بحث نماید. یکی از این اثرات، انتقال زورکی قطب اقتصادی ایران از تبریز به دیگر شهرهای ایران بود به طوریکه مداخله ی دولت رضاشاه عرصه را بر ابتکار و نوآوری تجار آذربایجانی تنگ کرد و آنها را از زادگاهشان پراکنده نمود.
آقای قائمیان به زیبایی تلاش نموده سیمای اقتصاد آذربایجان دوره رضاشاهی را در فصول زیر تصویر نماید:
فصل اول: نگاهی به اوضاع اقتصادی و اجتماعی آذربایجان و شهر تبریز در دوره رضاشاه
فصل دوم: بازرگانان، پیشه وران و کارگران تبریزی در عصر رضاشاه
فصل سوم: تازیانه بر امواج: جامعه و فرهنگ در آذربایجان
فصل چهارم: تبریز، تجارت و مسیرهای مواصلاتی
فصل پنجم: بین دو سنگ آسیاب: شوروی و اقتصاد آذربایجان در عصر رضاشاه
تمام اسناد، مدارک و تحلیل های مندرج در این کتاب به درستی علت ترکیدن سریع بغض سیاسی فرهنگی آذربایجان پس از خلع رضاشاه از سلطنت توسط متفقین در شهریور 1320 و همچنین علت بوجود آمدن حوادث 21 آذر 1324 و تشکیل حکومت ملی آذربایجان را به خوبی و رسایی بیان می کند.
برای محقق ارجمند آقای قائمیان آرزوی انتشار سریعتر دیگر کتب ارزشمندشان را دارم.
