رابرت مالی، سهشنبه 14 تیر در گفتوگو با «انپیآر»، رادیو عمومی ملی آمریکا، گفت: «نمایندگان اتحادیه اروپا در مذاکرات هستهای، تلاش کردند با دعوت از آمریکا و ایران به قطر یک بار دیگر امکان جدیدی برای گفتوگو فراهم کنند؛ به این امید که شاید ایران ارادهای برای رسیدن به توافق از خود نشان دهد. اما امید آنان به ناامیدی تبدیل شد.»
این دیپلمات ارشد آمریکایی گفت که ایران در مذاکرات هفته گذشته با خطوط کلی و «موارد بسیار دقیق» از توافق که اروپاییها آماده کرده بودند و ایالات متحده نیز با پذیرش آنها حاضر به احیای توافق هستهای 2015 بود، مخالفت کرده است.
مالی در ادامه توضیح داد که این خطوط کلی توسط دیپلماتهای اروپایی تهیه و روی میز قرار داده شده بود. طرفی که لازم بود برای آنها پاسخی داشته باشد، ایران بود، اما ایران پاسخی نداشت. او در ادامه این پرسش را مطرح کرد که «اگر مقامات ایران خود را برای پاسخ آماده نکرده بودند، پس چرا به دوحه آمدند؟»
بهگفته ناظران انگیزه ایران از مانعتراشی و اتلاف وقت بهویژه پس از سفر علی باقری، مذاکرهکننده ارشد این کشور جهت کسب تکلیف از مسکو و آن هم بلافاصله پس از پایان مذاکرات دوحه، بیش از پیش نمایان شده که تلاش میکند ضمن پیشبرد برنامه هستهای خود، در همسویی با روسیه غرب را تحت فشار قرار دهد.
مذاکرات دو روزه در دوحه پس از نزدیک به چهار ماه وقفه در مذاکرات وین در حالی انجام شد که بسیاری از ناظران آن را شکستخورده تلقی کردند. ایران در آن مذاکرات با افزودن خواستههایی فرابرجامی نظیر حذف سپاه از فهرست تروریسم گفتوگوها را به بنبست کشاند.
در چنین شرایطی اما توقف مذاکرات برای طرفهای غربی بهویژه اروپا قابل پذیرش نبود زیرا که از یکسو ایران بیش از هر زمانی به ساخت سلاح هستهای نزدیک میشد و از سوی دیگر اروپای نیازمند به انرژی تلاش میکرد با لغو تحریمها و وارد کردن نفت ایران و ونزوئلا به بازارهای جهانی از زیر فشارهای قطع صادرات انرژی روسیه به این قاره رهایی یابد.
به همین جهت طرف اروپایی دست به ابتکار تازهای برای ازسرگیری مذاکرات در کشور قطر زد که تهران آن را دوست و متحد خود میشمارد. جنبه مثبت دیگر مذاکرات در دوحه از دید غرب، عدم حضور نمایندگان روسیه و چین بود. با این حال در پی عدم تمایل تهران به حصول توافق، خوشبینی و امید طرف اروپایی پس از دو روز مذاکره در دوحه به ناامیدی تبدیل شد.
مذاکرات احیای برجام با تهران در حالی به شکستهای پیاپی میانجامد که از یکسو این کشور هر روز با گذشت زمان به امکان تولید سلاح هستهای نزدیکتر میشود و از سوی دیگر مفاد مندرج در برجام به تاریخ انقضای خود میرسد که در این حالت احیای آن بیمعنا خواهد بود.
رابرت مالی در پاسخ به پرسش «انپیآر» در مورد فاصله ایران از تولید سلاح هستهای گفت که ایران از جهت برخورداری از تجهیزات لازم، به مرحله ساخت سلاح هستهای بسیار نزدیک شده است اما هنوز آن را آغاز نکرده است.
العربیه