به گزاری بخش فارسی گروه خبری ای‌ان‌تی، مناطق آذربایجان در ایران از مناطق غني معدني در ایران به‌شمار مي‌روند، به طوري كه به گفته كارشناسان حوزه معدن، تنها استان آذربایجان‌شرقی در چهارراه متالورژي دنيا قرار گرفته و كمربند آلپ-هيماليا و آسياي صغير از آن عبور مي‌كند.
تاكنون از ۶۸ نوع مواد معدني موجود در ایران، وجود ۵۲ نوع ماده معدني در آذربايجان شرقي شناسايي شده است. براساس آمارها، بيش از ۶۵۰ واحد معدن در آذربايجان شرقي وجود دارد كه ۴۱۱ مورد آن فعال است. همچنين حداقل ۱۰ نوع ماده معدني اين استان در سطح ملي مطرح است كه كاني‌هاي فلزي بسيار گران‌بهايي چون موليبدن، طلا، مس و نفلين سينيت از آن جمله اند.
آذربايجان‌شرقي را از نظر تنوع معادن فلزي، رنگين‌كماني از معادن توصيف كرده‌اند، زيرا اين استان با ۸ ميليارد تن ذخيره معدني، رتبه نخست ایران را داراست.
همچنین، تیکان تپه با وجود دارا بودن دو معدن بزرگ طلای خاورمیانه (معادن طلای زره‌شوران و آغ‌دره) و هشتاد معدن سنگ، به دلیل سیاست های تبعیض آمیز حکومت ایران، به یکی از محروم ترین شهرستان های کشور بدل شده است.
علاوه بر ۲ معدن طلای “زرشوران” و “آق‌دره” تکاب، آذربایجان‌غربی از نظر تنوع مواد معدنی با داشتن ۵۱ ماده معدنی جایگاه سوم کشور و از نظر ذخایر معدنی با داشتن یک میلیارد و ۲۱۴ میلیون تُن ذخیره مواد معدنی در جایگاه هفتم کشور قرار دارد.
غلام‌رضا بابایی، رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی در تاریخ ۱۵ مرداد ۹۹، با بیان اینکه: «خروج مواد معدنی به شکل خام از استان ضربه اساسی بر بنیان ها و درآمد های اقتصادی استان وارد می کند»، افزود: «فعالیت‌های معدنی باید توجیه و ارزش اقتصادی داشته باشند همچنین با استفاده از روش‌های صحیح معدنکاری که کمترین تخریب را در پی دارد، انجام شود و پیش‌بینی‌های لازم برای احیای مناطق آسیب‌دیده در نظر گرفته شود.»
از سوی دیگر، استان اردبیل از نظر مواد معدنی فلزی، ۳ قطب فلزی از ۲۰ قطب فلزی ایران را داراست. در زمینه “پرلیت” استان اردبیل پس از آذربایجان‌شرقی بیشترین معادن را به خود اختصاص داده است. پرلیت بیش از ۳۰۰ نوع کاربرد در صنایع پزشکی کشاورزی و تولید مصالح سبک دارد.
همچنین استان در زمینه سنگ‌نما از جمله تراورتن، مرمر، گرانیت دارای ذخایر خوبی است، در زمینه سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی ۳۰ آنومالی در استان فعال بوده که معدن عقیق سبلان یکی از مهمترین آنهاست.
در زمینه کانی‌های فلزی نیز استان اردبیل غنی بوده که از جمله مهمترین آنها ذخایر مس و طلا است.
به گفته مهندس فاطمه جوادی کارشناس امور معدن، از ۲۰ پهنه معدنی موجود در ایران سه پهنه شامل قزل اوزن (خلخال)، سبلان قره‌سو (مشگین شهر) و باغرو (کوثر) به استان اردبیل تعلق دارد. میزان تقریبی ذخایر معدنی استان اردبیل ۵۳۸ میلیون تن تخمین زده می‌شود.
همچنین استان زنجان با دارا بودن دست‌کم ۴۲۷ معدن در حال استخراج، یکی از ذخایر مهم ایران و خاورمیانه محسوب می‌شود که جایگاه بالایی در ذخیره سرب و روی دارد. از طرفی رتبه ششم ذخیره طلا را در ایران به خود اختصاص داده است. استان زنجان ۱.۵ درصد از سهم معدن کشور را داشته و رتبه دوم سیلیس و رتبه ششم ذخیره گرانیت را نیز به خود اختصاص داده است.
محمد خاکی، معاون امور معادن سازمان صنعت، معدن و تجارت استان همدان نیز در تاریخ ۶ بهمن ۹۹ گفت: «۲۰۰ معدن فعال در استان همدان وجود دارد.»
همچنین، در استان مرکزی (اراک، خاک تاریخی آذربایجان و محل سکونت تورک‌های خلج) ۱۱۲ معدن محتلف از جمله سنگ آهن در شمس آباد اراک، معادن سرب، روی، منگنز، بارتیتین، سنگ تراورتن، گچ و سنگ نمک وجود دارد.
محمدحسین حیدری، رییس هیات مدیره خانه معدن استان مرکزی در تاریخ ۳۱ شهریور ۹۹ به ایسنا گفت: «استان مرکزی به دلیل استقرار معادن مختلف و بسیار ارزشمند جزو استان‌های معدنی کشور قلمداد می‌شود، به طوری که انواع پلی متال‌ها و مواد معدنی قوی را می‌توان در این استان دید و از ۱۱۵ عنصر معرفی شده در جدول مندلیف، بیش از ۳۰ عنصر در استان مرکزی وجود دارد که البته هنوز بخش عمده‌ای از معادن و عناصر کشف نشده است.»
همچنین، عمده معادن استان قزوین در بهره‌برداری و استخراج سنگ سیلیس، خاک‌های صنعتی، آهک و شن و ماسه است. تا سال ۹۶ تعداد معادن استان ۱۸۲ عدد اعلام شده بود. بزرگ‌ترین معادن استان قزوین متعلق به شرکت‌های استخراج و مواد اولیه شیشه و ابهر سیلیس است و دیگر معادن مهم استان شامل سیلیس کیسه جین، سیلیس طهماسب آباد و دولومیت آسیان، سرب و روی زه آباد و سرب و روی لک، مس طارم و معادن آهک و شن و ماسه است.
