هر ساله در ایران از اول تا هفتم اردیبهشت «هفته سلامت» برگزار می‌شود. وزارت بهداشت شعار سال جاری را «حمایت همگانی از مدافعان سلامت» اعلام کرده و دو روز نخست را به قدردانی از فداکاری‌های بهورزان، پزشکان و پرستاران اختصاص داده است.
با شیوع کرونا، ده‌ها پرستار و بهیار جان خود را در روند رسیدگی به بیماران از دست داده‌اند. تعدادی نیز روزها به خانه نرفته و از زندگی شخصی بازمانده‌اند. شماری هم به خاطر برملا کردن ناگفته‌ها و تاکید بر عدم سانسور بازداشت یا احضار یا برکنار شده‌اند.
در هفته‌ای که گذشت رییس بیمارستان امام خمینی اردبیل، رییس دانشکده علوم پزشکی اردبیل و رییس بیمارستان ولیعصر مشگین‌شهر (خییاو) به خاطر تاکید بر عدم سانسور و راست گویی در اعلام آمار مبتلایان به کرونا از کار برکنار شدند.
از سوی دیگر کرونا علاوه بر امنیت جانی، امنیت شغلی کادر درمانی بیمارستان‌های خصوصی را هم به خطر انداخته است. نظام پزشکی ایران در حالی که عملا با کمبود نیروی درمانی روبروست، برخی بیمارستان‌های خصوصی، عذر پرستاران و پرسنل خدماتی خود را خواسته‌اند. اکثر نیروهای تعدیل شده، افراد شاغل در بخشهای بیهوشی، پرستاری، بهیاری و اتاق عمل هستند.
بیمارستان‌های خصوصی تا قبل از بحران کرونا، از رهگذر جراحی، ویزیت، چکاپ، پذیرش‌های اورژانسی و بستری کردن بیماران در سوئیت‌ها، درآمدهای هنگفتی بر اساس تعرفه‌های آزاد داشتند. حالا اما با حداقل ظرفیت کار می‌کنند؛ چرخه ورود بیمار به کمترین میزان رسیده و عمل‌ها تقریبا تعطیل شده‌اند. بخش‌ها خلوتند و تخت‌ها خالی، اما این همه ماجرا نیست.
به گزارش دویچه‌وله، اواسط فروردین، بیمارستان آتیه در سعادت آباد، آغازگر تعدیل و اخراج پرستاران و بهیاران شد. بیمارستانی که شعبه لوکس و ۳۵ طبقه آن به نام «آتیه دو» در زمینی به مساحت ۱۹۰هزار متر مربع در حال احداث است و عنوان «بزرگترین مرکز درمان خصوصی خاورمیانه» را یدک می‌کشد.
رئیس بیمارستان، در پیامی تصویری خبر داد که پولی برای پرداخت حقوق‌ها در بساط نیست، نیمی از پرسنل لغو قرارداد می‌شوند و باقی نیز تنها ۲۰ روز دستمزد بدون کارانه و مزایا خواهند گرفت.
دکتر خلیل علیزاده در این ویدئو با اشک و بغض گفت: «… دو راه داشتیم. اول اینکه هر ماه به همه حقوق بدهیم که نمی‌توانیم و دوم تعدیل. پس با پنجاه درصد خداحافظی می‌کنیم و لغو قرارداد می‌کنیم… مدیریت و شورای رهبری بیمارستان موافق نبودند… تعدادی حدود ۱۰۰ نفر هم گفتند ما داوطلبانه چند ماهی نمی‌آییم. ۵۰درصد هم بروند، ما فقط ۲۰ روز حقوق بدون کارانه را می‌توانیم پرداخت کنیم… شرمنده‌ام، غم به من مستولی شده… امروز یکی از سخت‌ترین روزهای زندگی من است…حالت پدری را دارم که فرزندانش درخواست‌های مشروع دارند اما ندارد برآورده کند…»
فعالان صنفی نظام پرستاری اما مسئله را ناشی از «کاسبکاری» و «سودجویی» بیمارستان‌های خصوصی می‌دانند. آنها می‌پرسند چرا سهامدارانی که پزشک همین بیمارستانها هستند، حاضر نمی‌شوند ۵درصد سود خود را به نفع کارکنان کاهش دهند؟
محمدرضا شریفی مقدم، دبیرکل خانه پرستار، می‌گوید مشکل این بیمارستانها، کاهش درآمد نیست، بلکه کاهش سود است: «این بیمارستانها قبلا سود هنگفتی از کار پرستاران کسب کرده‌اند. حالا دو سه ماه کمتر سود ببرند چه ایرادی دارد؟»
آقای شریفی مقدم،چهارشنبه ۲۷ فروردین به قدس آنلاین گفت: « آنچه امروز اسباب دردسر و گرفتاری برای تعداد زیادی از پرستاران شده، نتیجه سیاست‌هایی است که اتفاقاً خود رئیس نظام پرستاری حامی سرسخت آن بوده است! بنابراین وی نیز یکی از اضلاع مقصران در اجحاف به پرستاران به شمار می‌رود.»
او همچنین گفته که: «ده‌ها هزار پرستار شرکتی تحت استثمار خود وزارت بهداشت است و وزارت بهداست نیز همین بلایی را که بخش خصوصی بر سر پرستاران آورده است همیشه مرتکب می‌شود، وزارت بهداشت سالهاست پرستاران خود را به این نحو اخراج می‌کند، پرستاران شرکتی سرنوشتی بهتر از این ندارند.»
بیستم فروردین، رئیس کل سازمان نظام پرستاری هم در نامه‌ای که به وزیر بهداشت نوشته بود با انتقاد شدید از عملکرد این بیمارستانها گفته‌بود که «سالهاست ازمحل تلاش و کوشش پرستاران عزیز و به مدد تعرفه های سنگین و چند برابری خدمات و مراقبتهای سلامت؛ میلیارد ها تومان سود و درآمد، عاید سهامداران محترم و مسئولین این گونه بیمارستان ها گردیده است.»
میرزابیگی، رئیس کل سازمان نظام پرستاری در این نامه خواستار لغو مجوز این بیمارستانها و پیگیری قضایی روند اخراج‌ها شد، اما معاون وزیر، تلویحا جانب بیمارستان‌های خصوصی را گرفت و مسئله را به وزارت کار ارجاع داد.
ایرج حریرچی می‌گوید: «بخش خصوصی در تمام دنیا تابع ملاحظات اقتصادی خاص خودش است و در کل دنیا هم، بخشهای خصوصی زیادی نیروهای خود را تعدیل کردند… ما در این رابطه کارویژه‌ای نداریم. تنها می‌توانیم به بیمارستان‌های خصوصی توصیه کنیم در دوره مشکلات با همدیگر مدارا کنید.»
بیمارستان آتیه تنها موردی است که روند تعدیل و اخراج پرستاران و بهیاران را علنی می‌کند. در بقیه کلینیک‌ها و مراکز، پاکسازی پرسنل در خفا انجام شده است.
محسن حاتمی، عضو هیات مدیره نظام پرستاری شیراز هم با اشاره به نمونه‌های مشابه در بیمارستان‌های استان گفته است: «برخی از پرستاران با ما تماس می‌گیرند و گریه می‌کنند. آنها پول اجاره خانه‌شان را هم ندارند اما اسفند ماه با آنها تسویه کرده‌اند.»
او از جمله خبر می‌دهد که پرستار یکی از بیمارستان‌های نیمه خصوصی شیراز، بعد از اعتراض به رعایت نشدن ملزومات بهداشتی، اسم خودش را در فهرست تسویه حساب‌ها دیده است.
عاطفه مسعودی، فعال صنفی بیارستان امام رضای مشهد نیز به اذعان همکارانش و برخی از اعضای خانه پرستار به علت فعالیت صنفی لغو قرارداد شده بود.
به گزارش ایلنا یکی دیگر از پرستاران شاغل در بیمارستان امام رضای مشهد بیان می‌کند: «همکارمان نسبت به نتیجه ارزشیابی اعتراض زده است، آیا بهتر نبود که بعد از بررسی اعتراض پرستار نامه لغو پیمان ارسال می‌شد؟ ما پرستاران مدام با خطر ابتلا به بیماری‌ها مواجه هستیم و با شیوع کرونا این خطر بیشتر هم شده است. انتظار داریم لااقل با جامعه پرستاری و به خصوص فعالان صنفی با احترام بیشتری برخورد شود.»
روزنامه شهروند از قول پرستار آی‌سی‌یو در یک بیمارستان خصوصی تهران می‌نویسد: «هفتم فروردین‌ماه به من گفتند فعلا مرخص هستم تا وقتی دوباره خبرم کنند.» شبیه همین پیام را به ۳۰ نفر دیگر از همکاران این پرستار نیز داده‌اند. اکثر کسانی که در چنین تعلیقی قرار گرفته‌اند، به امید آن که اوضاع موقت باشد، اعتراض نکرده‌اند.
توصیه حریرچی، یادآور واکنش حسن قاضی‌زاده هاشمی، وزیر بهداشت سابق به استمداد یک شهروند دردمند خراسانی است. مردی که از کمبود امکانات فیزیوتراپی در شهرشان شکایت کرد و وزیر به او گفت:«پایت درد می‌کند؟ این که فیزیوتراپی نمی‌خواهد خودت بمال…»
از شکواییه نظام پرستاری نزد وزارت بهداشت یک هفته می‌گذرد و شخص وزیر هنوز موضعی نگرفته است. هفته سلامت و تمجید از «خانواده بهداشت کشور» شروع شده و موضوع لابه‌لای تبلیغات این هفته رنگ باخته است.
محمد شریفی مقدم، دبیرکل خانه پرستار ایران می‌گوید، نباید فراموش کرد که تعداد زیادی از مسئولان و سیاستگذاران حوزه درمان، خودشان در هیات امنای بیمارستان‌های خصوصی حضور دارند. این یادآوری از جمله به وزیر بهداشت سابق باز می‌گردد که بنیان‌گذار و سهامدار کلینیک چشم‌پزشکی نور است.
در میان شش بیمارستان «ریفرال» مورد تایید وزارت بهداشت در تهران، بیمارستان‌های مدائن، آتیه، شهرام و انصاری خصوصی هستند. بیمارستان‌های ریفرال باید ضمن پذیرش بیماران مبتلا به کرونا، امکان انتقال سریع آنها به سایر مراکز درمانی را داشته باشند. بعضی معتقدند که تعدیل پرستاران در این قبیل بیمارستانها، واکنشی است به ریزش تعرفه‌ها و تحمیل ریفرال شدن این بیمارستانها؛ با این هدف که از دولت امتیازهایی گرفته شود.
یک کاربر توییتر می‌نویسد: «سال‌ها پیش وقتی پروژه بیمارستان آتیه دو هنوز اجرایی نشده بود، هر سهمش رو ۲ میلیارد تومان واگذار می‌کردن. امروز رو نمی‌دونم فقط می‌دونم با صرفا یک سهمش میشه ۶۰۰کارگر درمانی و پرستار اخراجی تعدیل شده رو دو ماه حقوق داد. اما سرمایه‌داری فقط و فقط به افزایش سودش فکر می‌کنه و کاهش هزینه‌هاش.»
