
بر اساس این قطعنامه، مأموریت گزارشگر ویژه حقوق بشر در امور ایران و هیأت حقیقتیاب مستقل برای بررسی موارد نقض حقوق بشر در ایران، برای یک سال دیگر تمدید شد. این قطعنامه با ۲۴ رأی موافق در برابر ۸ رأی مخالف به تصویب رسید.
در متن این قطعنامه، شورا با تأکید بر «نقض سیستماتیک حقوق بشر در ایران»، از جمهوری اسلامی خواسته است تا به «بحران مصونیت از مجازات» پایان دهد و همکاری کاملی با نهادهای حقوق بشری سازمان ملل داشته باشد. همچنین، شورا تصریح کرده که «مصونیت ساختاری» که حکومت ایران به عاملان سرکوب و جنایت اعطا کرده، زنجیره خشونت را تداوم بخشیده و حق دادخواهی قربانیان را نقض میکند.
این قطعنامه توسط کشورهای ایسلند، آلمان، مقدونیه شمالی، جمهوری مولداوی، بریتانیا و ایرلند شمالی تدوین و در اول فروردین ۱۴۰۴ به دبیرخانه شورای حقوق بشر ارائه شد.
نگرانی گسترده از نقض حقوق بشر در ایران
در جریان رأیگیری، نمایندگان چندین کشور نسبت به افزایش اعدامها، سرکوب آزادی بیان، نقض حقوق زنان و اقلیتهای مذهبی و قومی در ایران ابراز نگرانی کردند:
• نماینده بلژیک، محدودیتهای اعمالشده علیه آزادیهای مدنی را نگرانکننده خواند.
• نماینده برزیل، بر لزوم پایان فشارها بر جامعه بهایی و تقویت مشارکت زنان تأکید کرد.
• نماینده سوئیس، ضمن حمایت از پیشنویس قطعنامه، خواستار تمدید مأموریت هیأت حقیقتیاب شد.
• نماینده کاستاریکا، وضعیت حقوق بشر در ایران را «هشداردهنده» توصیف کرد.
در مقابل، نماینده جمهوری اسلامی پرداختن شورای حقوق بشر به وضعیت ایران را «هدر دادن منابع» دانست و خواستار تمرکز بر وضعیت غزه شد.
تمرکز شورای حقوق بشر بر سرکوب گسترده در ایران
در این قطعنامه، شورا از «نقض گسترده حقوق مدنی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی» در ایران ابراز نگرانی کرده و بهویژه بر موارد زیر تأکید کرده است:
• افزایش مداوم اعدامها و استفاده ابزاری از مجازات مرگ برای سرکوب سیاسی
• سرکوب سیستماتیک آزادی بیان و تجمعات اعتراضی
• آزار روزنامهنگاران و مدافعان حقوق بشر
• تبعیض علیه اقلیتهای قومی و مذهبی
شورا تأکید کرده که استفاده حکومت ایران از مجازات اعدام برای جرایمی که به سطح جدیترین جنایتها نمیرسند، نقض آشکار قوانین بینالمللی است.
تمدید مأموریت گزارشگر ویژه و هیأت حقیقتیاب
بر اساس این قطعنامه:
• مأموریت گزارشگر ویژه حقوق بشر در امور ایران تا نشست بعدی شورا تمدید شد. این گزارشگر موظف است گزارشهای مستندی درباره نقض حقوق بشر در ایران تهیه کرده و به شورای حقوق بشر و مجمع عمومی سازمان ملل ارائه دهد.
• مأموریت هیأت حقیقتیاب بینالمللی مستقل که پس از اعتراضات سراسری سال گذشته تشکیل شده بود، تمدید و دامنه فعالیتهای آن گسترش یافت. این هیأت وظیفه دارد شواهد و اسناد سرکوب اعتراضات، از جمله تبعیض جنسیتی و قومی، استفاده مفرط از خشونت، و نقض گسترده حقوق معترضان را گردآوری و حفظ کند.
در این قطعنامه تصریح شده است که یکی از اهداف اصلی هیأت حقیقتیاب، آمادهسازی شواهد برای هرگونه پیگرد قضایی مستقل در آینده است تا عاملان جنایت نتوانند از پاسخگویی فرار کنند.