منطقه‌ای که امروزه مهاباد، سردشت، بوکان، سقز و فلان نامیده می‌شود در دوران ایلخانیان به اقطاع سرداران کشور داده شده بود. سیستم اقطاع نوعی دادن زمین و مراتع در مقابل پرداخت حقوق نقدی به سرکردگان بود. مثلا دشت سولدوز به امیرچوپان سولدوز واگذار شده بود و محال آختاچی (بوکان امروزین)، محالات دول، دریاس، ایل تمیر(تمور/تیمور) و … به دیگر سرکردگان از جمله تورکان چابقلو/چاپیقلو داده شده بود.
در این محالات ایلات و عشایر مستقر بوده و به شیوه اقطاع علاوه بر دریافت مزدشان از زمین‌های کشاورزی، به سیستم اداره سلطان و شاه هم کمک‌هایی می‌کردند.
مکریه یا مکری‌ها (با فتحه م، به معنی مکر و حیله) عشایری از شهر زور بودند که سرکرده شان به نام سیف الدین به نوشته شرفنامه بیتلیسی با حیله منطقه دریاس را متصرف شده و ایل چابقلو را از آنجا بیرون راندند. از آنجایی که سیف الدین سخت حیله گر و مکار بود عشایرش به موکریه مشهور شدند.
پس از سیف الدین، پسرش صارم ریاست عشایر مکری را بدست گرفت و در زورآزمایی‌ها با قیزیلباشان، عاقبت تسلیم شده و تحت فرمان صفویان قرار گرفت. در منابع صفوی اطرافیان صارم را بیشتر یزیدی می‌نامند.
بدین ترتیب اراضی مابین اشنویه-سولدوز تا مراغه و سقز به تصرف عشایری که مکری نامیده شدند درآمد.
روستای سویوق‌بولاق که با نوشتارهای ساوجبلاغ/ سابلاغ دیده و خوانده می‌شود به مرکزیت عشایر مکری درآمد و به تدریج بزرگتر شد. با اینحال تا اواخر صفویه نامی از آبادی و یا شهر در منطقه مهاباد دیده نمی‌شود.
در دوران پس از نادرشاه ایل منگور تحت ریاست «باپیر» از عراق به ایل تمیر آمده اهالی تورک آنجا را بیرون راندند. قدرت یافتن منگورها باعث ترس مکری‌ها شده لذا دست یاری به احمدخان مقدم بزرگ مراغه دراز کرد.
آن زمان خانات آزربایجان با استقلال تمام حکومت می‌کردند. احمدخان به سرکوب منگورها شتافت و حکومت مکری‌ها در منطقه تثبیت شد.
در دوران قاجار، ساوجبلاغ ولایتی معتبر در آزربایجان گردید و نقش مهمی در فعل و انفعالات سیاسی آزربایجان ایفا نمود.
از اواسط قاجاریه صفت مکری به ساوجبلاغ اضافه شد تا از ساوجبلاغ تهران تشخیص داده شود.
شهر فعلی مهاباد(ساوجبلاغ) در زمان بوداق سلطان ایجاد و وارد روابط با شهرهای آزربایجان از جمله مراغه گردید. از اواسط دوره قاجار شاهزادگانی از قاجار به حکومت ساوجبلاغ اعزام می‌شدند.
مهاباد در حملات شیخ عبیدالله نقش محوری داشته و با پیوستن منگورها به وی موضوع پیچیده‌تر هم شد.
نتیجه اینکه شهر مهاباد با قدمتی در حدود دویست و پنجاه ساله در اراضی اقطاعی آزربایجان به همت بوداق سلطان تاسیس شده است. «دکتر توحید ملک زاده»
