علی کدخدازاده، جامعهشناس ایرانی در گفتوگوی اختصاصی با خبرنگار «آناتولی» در تحلیل وضعیت این کشور از بعد جامعهشناختی در شرایط فعلی شیوع ویروس کرونا که در بازه زمانی کوتاه جان بیش از 700 ایرانی را گرفته، تصریح کرد: ساختار ایران به هیچ وجه آماده بزنگاهها نیست.
وی در تشریح این موضوع گفت: این نکته به دلیل خوب یا بد بودن نیست. این مساله معطوف به تمرین و تخصص است. به عنوان مثال الان تقریبا همه ما میدانیم اواخر اسفند سیل بزرگی در راه است. فقط همه میدانیم و جز این اتفاق دیگری نمیافتد.
این جامعهشناس ایرانی که سابقه بیش از سی سال روزنامه نگاری را هم دارد، تاکید کرد: مساله این است که باید در بزنگاهها خود را نشان دهی نه در شرایط عادی. ضمن اینکه باید در نظر داشت که هر رفتاری محصول یک فرایند تربیتی است جامعه و حکومت همدیگر را تربیت میکنند.
کدخدازاده در ادامه به مقایسه رفتار مردم ایران و جوامع دیگر در بزنگاهها و شرایط غیرعادی از جمله شرایط امروزی شیوع کرونا در جهان که تقریبا بیشتر کشورها را درگیر کرده پرداخته و از پدیدهای پیچیده سخن گفت که به نوعی «بی خیالی از واقعیت» است.
-شیوع کرونا و پدیدهای پیچیده در ایران
وی گفت: وقتی اخبار آمریکا و دیگر کشورها که به نوعی درگیر کرونا هستند را پیگیری میکنیم میبینیم وقتی در این کشورها اعلام میکنند که شرایط غیرعادی است و مردم به خاطر سلامتی خود قرنطینه شوند یکباره آن روز مواد غذایی در فروشگاهها تمام میشود و مردم با مراجعه به فروشگاهها مایحتاج خود را تهیه کرده و در خانه مینشینند. اما در ایران این اتفاق نمیافتد. در ایران پدیدهای هست که بسیار پیچیده تر از این حرفهاست که میتوان گفت نوعی بی خیالی از واقعیت است.
این جامعهشناس ایرانی افزود: آدمها در مواجهه با مجموعهای از واقعیتها که در زندگیشان اتفاق میافتد و خیلی برایشان جذاب نیست تبدیل به بی خیالی از واقعیت میشوند.
-گروه معناداری دچار کرختی احساسی شدهاند
کدخدازاده در تحلیل رفتار گروه معنیداری از افراد که به رغم هشدارهای بهداشتی و با علم به مسری بودن ویروس کرونا همچنان مراقبتهای لازم را به عمل نیاورده و به ترددهای غیرضروری در معابر ادامه میدهند به پدیده «اتاراکسیا» اشاره کرده و به تشریح رفتار این افراد در این قالب پرداخت.
وی گفت: معنی اتاراکسیا در ادبیات کلاسیک نوعی «خوشی» است اما ماجرا چیست؟ در فیلمی از جنگ جهانی دوم در شهر برلین در میانه جدال روسها و آلمانیها پیرزنی زنبیل به دست قدم میزند و حتی به رغم آگاهی از احتمال برخورد گلوله سرش را پایین نمیآورد که در تحلیل جامعه شناختی میگویند این فرد دچار اتاراکسیا به نوعی «کرختی احساسی» شده است.
کدخدازاده ادامه داد: این اصلا به دلیل شجاعت آن خانم نیست که زنبیل دستش است و دو طرف شلیک میکنند و بیخیال قدم میزند، به این دلیل است که اصلا به این موضوع فکر نمیکند. بنابراین بخشی از رفتار که امروزه در شرایط شیوع کرونا شاهد هستیم به این مساله بر میگردد. فرد آنقدر موضوع و مشکل دارد که اصلا نمیخواهد به آن فکر کند.
وی تاکید کرد: گروهی از افراد که رعایت نمیکنند به این مرحله رسیدهاند. گروه معنیداری «خوش باش» و «ولش کن» هستند، این اصلا نشانه شجاعت آنها و یا عارف مسلک بودنشان نیست و نوعی کرختی احساسی و اتاراکسیا است.
-بیتوجهی مردم به کرونا در ایران از اواسط فروردین بیشتر خواهد شد
جامعهشناس ایرانی در بخش دیگری از تحلیلهایش پیشبینی میکند میزان بی توجهی مردم به پدیده کرونا در ایران از اواسط فروردین خیلی بیشتر خواهد شد چرا که در حال حاضر حال و هوای تعطیلات است و با آغاز مجدد فعالیتهای اداری وضعیت شکل دیگری پیدا خواهد کرد.
کدخدازاده در عین حال این نکته را نیز مورد تاکید قرار داده و گفت: فقط یک مساله وجود دارد یکسری حکومتها هستند که واجد اقتدار و دیسیپلین لازم هستند که در را قفل میکنند اما در ایران این اتفاق نمیتواند بیفتد که در شهرها و مغازهها قفل شود و این خطرناک خواهد بود اما ناگزیر است.
وی همچنین درباره قرنطینه شهرها نیز گفت: قرنطینه یعنی بستن شریانهای زندگی عمومی، بعضی از این شریانها را میبندند و بعضی را نمیبندند و ریسک میکنند.
گفتنی است روز گذشته کیانوش جهانپور، سخنگوی ستاد مبارزه با ویروس کرونا در ایران اعلام کرد که 724 نفر در این کشور بر اثر کرونا جان باخته و تعداد کل مبتلایان به 13 هزار 938 نفر رسیده است.