Jannah Theme License is not validated, Go to the theme options page to validate the license, You need a single license for each domain name.
آذربایجانایرانمقالات

بخشهاي آزربايجاني استانهاي تهران و البرز

توركهاي استان تهران و نواحي پيرامون آن منحصر به مهاجرين جديد نيستند. شهر تهران و حومه آن اقلا از قرون ۱۰-۱۱ ميلادي موطن و مسكن گروههاي بيشمار توركي بوده است. ري و تهران در اين استان پايتخت دول توركي غزنوي، سلجوقي و قاجار است.

با حاكميت خاندانهاي مذكور، طوائف و سپاهيان بيشمار تورك در اين ناحيه اسكان يافته اند كه تبار توده عمده مردم اين استان را تشكيل ميدهند. منطقه ساوجبلاغ از همان اول، در دوره صفويه، افشار و قاجار محل اسكان توركان بويژه قبائل افشار بوده است. يكي از دلائل انتخاب شدن تهران به عنوان پايتخت دولت توركي آزربايجاني قاجار از طرف آقا محمدخان قاجار، يكي نيز نزديكي به ساوجبلاغ مركز افشارها بوده است.

اين بخش از ناحيه تورك نشين شمال غرب كشور (آزربايجان اتنيك) كه امروزه در تركيب استانهاي تهران و مركزي و قم قرار دارد، بسيار بيشتر و پيشتر از ديگر مناطق آزربايجان اتنيك مسكن توركهاي پيش از اسلام بوده است. نيز اين ناحيه مسكن گروههاي تورك ميانه افشار، شاهسئون، بيات، كنگرلو، بيگدلي، شاملو، سولدوز، ايمورلو، چيگيلي (چگيني) و غيره بوده است. به اينها مهاجران ترك سده اخير از ديگر استانهاي آزربايجان و نيز مناطق تورك نشين خراسان و جنوب و مركز ايران را نيز ميبايد افزود. تغيير تركيب اهالي و مهاجرتهاي قرن بيستم در اين نواحي و فارس زبان شدن بخش عمده اي از توركان اين منطقه حوادثي جديد اند.

اسامي جغرافيايي مانند كرج (به توركي باستان گچ)، قزوين (قاز اويونو)، ساوه (از نام سابا شاه ساكاها)، قم (به تركي شن)، خلج، قپچاق، چيگيل (چگيني؟)، وايه (وايه بيگ)، قزار (بيبي قزار=اوغوز ار)، اغشيت (ايخشيد)، ايقر (ايقر بلاغ)، ينگي(جك)، سنقر (سنقرآباد) و خود ساوجبلاغ و صدها توپونيم جغرافيايي توركي ديگر مانند مارال تپه، جيران تپه، دوشان تپه، يان تپه، اوزبكي تپه، قره تپه، آق بلاغ، ايقر بلاغ، گوموش تپه، اوغلان تپه، يئنگي قلعه، قاراتوپراق، آغ دره، قاچاقاچ، – قشلاق، چاقو، شاهسئون، -بيگ –باجي، بالقلو، مورانلو، جلاير، بايانلو، …. بازمانده توركان باستان و قديم و ميانه در اين ناحيه است.

اين بخش از آزربايجان اتنيك محل تاسيس يكي از اولين دولتهاي توركيك در داخل مرزهاي كنوني ايران است. بسطام (ويستاهم- بوسات٬ باسات به تركي به معني سلاح٬ زره و حفاظ است) دايي خسرو دوم (خسرو پرويز) كه از توركان آغ هون (هپتاليت) بود، در ري-راگا در همين ناحيه اعلام استقلال نموده و دولتي تشكيل داده است. وي كه در گرفتاري و قتل هرمزد چهارم پادشاه تورك سلسه ساساني دست داشت، پس از وي سر به شورش نهاده و به نام خود سكه زده بود.

تاسيس دولت توركي غزنويان به سال ۹۹۸ كه سرآغاز فتح ايران و حاكميت توركان بر آن گرديد و گشودن شهر ري در شرقي ترين نقطه آزربايجان اتنيك و انتخاب آن به پايتختي به سال ۱۰۴۳ كه باعث شد آزربايجان وطن ابدي توركها گردد و دروازه هاي آسياي صغير بروي توركان گشوده شود، دو فرخنده ترين و عزيزترين رويدادهاي تاريخ آزربايجان و ايران و خاورميانه هستند. اين دو حادثه از مباركترين تحولات اجتماعي در حيات معنوي و فرهنگي خلق تورك، همچنين مردم ايران و آزربايجان بشمار ميروند.

امروزه بخشهايي از جنوب شهرستانهاي ورامين، اسلام شهر، رباط كريم، پاكدشت، كرج و بويژه شهريار و ساوجبلاغ تورك نشين ميباشند. در واقع ناحيه به هم پيوسته محل سكونت توركهاي شمال غرب ايران به تقريب از ورامين- ري آغاز ميشود و بخش تورك نشين استانهاي تهران و البرز جزء آزربايجان اتنيك ، قرار دارد.

از آنجاييكه در برخي مناطق استان تهران، بويژه در دو شهرستان ساوجبلاغ و شهريار در استان البرز امروز هم اكثريت مطلق اهالي بومي روستاها و عشاير را توركها تشكيل ميدهند، و اين نواحي در منطقه پيوسته تورك نشين شمال غرب كشور  قرار دارند،

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

دکمه بازگشت به بالا