عفو بین الملل امروز چهارشنبه ۳ شهریور اعلام کرد، فیلم های نظارتی فاش شده از زندان اوین که سوء استفاده وحشتناک از زندانیان را نشان می دهد، یادآور وحشتناکی است از مجازات نکردن مقامات زندان در ایران که زندانیان را تحت شکنجه و سایر رفتارهای ظالمانه، غیرانسانی و تحقیرآمیز قرار می دهند.
این سازمان بین‌المللی حقوق بشری می‌گوید، ۱۶ کلیپ ویدئویی فاش شده را که از رسانه های مستقل ایران به دست آورده، تجزیه و تحلیل کرده است و در آن شواهد تکان دهنده ای از ضرب و شتم، آزار جنسی و بی توجهی عمدی و بدرفتاری عمدی با نیازمندان به مراقبت های پزشکی مشاهده می‌شود، که عفو بین الملل سال ها در این زمینه مستنداتی ارائه داده است.
عفو بین الملل می‌افزاید، این ویدئوها همچنین نگرانی ها درباره تراکم زیاد زندانیان و سلول انفرادی در شرایط بی رحمانه و غیر انسانی زندان را تأیید می کند.
سازمان عفو بین الملل در بیانیه خود گفت: “این فیلم‌های نگران کننده نمایی کوچک از ظلمی است که مرتباً بر علیه زندانیان در ایران انجام می شود. دیدن آنچه در میان دیوارهای زندان اوین می گذرد تکان دهنده است، اما متأسفانه سوءاستفاده هایی که در این کلیپ های ویدئویی فاش شده نشان داده می‌شود تنها نوک کوه یخ اپیدمی شکنجه درایران است.”
این بیانیه می‌افزاید، به دور از دید عموم، مقامات امنیتی ایران به طور معمول مردان، زنان و کودکان را در پشت میله های زندان تحت شکنجه یا سایر بدرفتاری ها قرار می دهند؛ به ویژه هنگام بازجویی در بازداشتگاه هایی که توسط وزارت اطلاعات، اطلاعات سپاه پاسداران و آگاهی ایران اداره می شوند.
روش های شکنجه در ایران که توسط عفو بین الملل طی سال های گذشته ثبت شده است شامل شلاق، شوک الکتریکی، اعدام های مصنوعی، خفگی با آب، خشونت جنسی، آویزان کردن، خوراندن اجباری مواد شیمیایی و محرومیت عمدی از مراقبت های پزشکی است.
از تاریخ ۳۱ مرداد، رسانه های مستقل مستقر در خارج از ایران تعداد زیادی از ویدئوهای هک شده از زندان اوین توسط گروهی به نام “عدالت علی” را منتشر کرده اند.
مقامات ارشد ایرانی صحت این تصاویر را تایید کرده اند. محمد مهدی حاج محمدی، رئیس سازمان زندانهای ایران، در اعتراف به مسئولیت خود، در توییتی در ۲ شهریور گفت که مسئولیت “رفتارهای غیرقابل قبول” نشان داده شده در فیلم را می پذیرد.
در ۳ شهریور، غلامحسین محسنی اژه ای، رئیس قوه قضائیه ایران نیز دستورالعمل کتبی ای به دادستان کل ایران داد که “رفتار زندانیان توسط زندانیان و/یا سایر زندانیان [در زندان اوین] به سرعت و با دقت مورد بررسی قرار گیرد”.
محمد مهدی حاج محمدی، رئیس سازمان زندانهای ایران همچنین گفت که از تلاشهای زندانبانان “شایسته” ایران قدردانی می کند و نشان می دهد که سوء استفاده ها در زندان اوین استثنایی بوده و کار تعداد کمی از زندانبانان است.
هبه مریف، مدیر بخش خاورمیانه و شمال آفریقا عفو بین‌الملل گفت، عذرخواهی مختصر و وعده های کلی برای رسیدگی به بحران معافیت سیستماتیک خاطیان نقض حقوق بشر در ایران قانع کننده نیست.
اگر مقامات ایرانی می خواهند وعده هایشان درباره پاسخگویی واقع گرا باشد، باید فوراً به ناظران بین المللی از جمله گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر در ایران اجازه دهند تا بازرسی های مستقل از زندان های اوین و دیگر زندان ها را مطابق با استانداردهای بین المللی انجام دهند.
با توجه به امتناع مداوم مقامات ایرانی از تحقیقات جنایی و محاکمه کسانی که علیه آنها شواهدی مبنی بر دست داشتن در جنایاتی از جمله شکنجه، ناپدید شدن اجباری، اعدام های بدون محاکمه و دیگر قتل های غیرقانونی وجود دارد، ما مجدداً خواستار اقدام شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد هستیم: مکانیزم تحقیق و پاسخگویی برای جمع آوری و تجزیه و تحلیل شواهد جدی ترین جنایات تحت قوانین بین المللی که در ایران برای تسهیل روند کیفری عادلانه انجام شده است.
از ۱۶ تصویر ویدیویی که توسط عفو بین الملل بررسی شده است، هفت زندانبان زندان را نشان می دهند که زندانیان را مورد ضرب و شتم قرار می دهند. سه ویدیو، اتاق‌های شلوغ زندان نشان می دهد. سه مورد نشان می دهد که سایر زندانیان به زندانیان حمله کرده اند. دو رویداد خودآزاری را نشان می دهد. و یکی سلول انفرادی با شرایط بی رحمانه و غیر انسانی را نشان می دهد.
در یکی از ویدئوهای مورخ ۳۱ مارس ۲۰۲۱، یک مقام زندان دیده می شود که در حضور گروهی از زندانیان به صورت یک زندانی سیلی و مشت می زند و ظاهراً باعث خونریزی بینی زندانی می شود. در مورخ ۲۱ دسامبر ۲۰۲، دو مأمور زندان در حال هل دادن، ضربه زدن و لگد زدن به به سر و پشت یک زندانی دستبند زده شده در حضور چندین مقام دیگر هستند و سپس او را روی زمین می کشند.
چهار کلیپ حادثه ای را در ۲۶ آوریل ۲۰۲۱ به تصویر می کشد که در آن یک زندانی ضعف کرده پس از پیاده شدن از ماشین در حیاط زندان بیهوش می شود. دیده می شود که نگهبانان به او بی توجهی می کنند و سپس او را نیمه هوشیار بر روی زمین و از راه پله می کشند. چندین کارمند دیده می شود که به صورت جداگانه در حال تماشای حادثه یا عبور از کنار مجروح هستند.
یک کلیپ مورخ ۹ دسامبر ۲۰۱۵ نشان می دهد که به مردی دستور داده می شود که جلوی محافظ برهنه شود. سپس به او دستور داده می شود تا برهنه روی زمین دراز بکشد و صورتش را به دیوار بچرخاند در حالی که نگهبانی پشت سرش روی صندلی نشسته است و با آرامش لباس های زیر و شلوارش را در حال جستجو است.
سه کلیپ مورخ ۱۱ ژوئن ۲۰۱۶، ۱۵ ژانویه ۲۰۲۰ و ۴ فوریه ۲۰۲۱ اتاق های شلوغ زندان را نشان می دهد که دارای تخت خواب های دو نفره است که بین ۱۵ تا ۱۸ نفر را در خود جای داده است.
کلیپ دیگر، بدون تاریخ، یک سلول انفرادی کوچک بدون تخت را نشان می دهد، و یک توالت در گوشه آن قرار دارد.
عفو بین الملل همچنین دو کلیپ مربوط به خودزنی را مورخ ۴ ژانویه ۲۰۲۰ و ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۶ و سه کلیپ را که موارد تعرض به زندانیان توسط سایر زندانیان را نشان می دهد، بررسی کرده است.
