ایران

نقش رسانه در فرم دهی تفکر و اندیشه*روح الله مرادی قشقایی-سوئیس

رسانه ها در عصر مدرنیته مهمترین نقش را در شکل گیری اندیشه و تفکر و تولید یا عدم تولید گفتمان دارند.

رسانه ها اخبار و اطلاعات را آنگونه که میخواهند پوشش داده و افکار عمومی را آنطور که میخواهند فرم میدهند.

برای مثال:
رسانه های غرب ، جنگ قره باغ را جنگ مسلمانان و مسیحیت در افکار عمومی مردم غرب جلوه داده و آنطور وانمود کردند که ارمنستان آخرین سنگر مسیحیت در هجوم وحشیانه مسلمانان است.

تأخیر در شکل گیری گفتمان هویت طلبی در جامعه قشقایی در قیاس با جامعه آزربایجان دلایل متعددی دارد اما یکی از مهمترین و شاخص ترین موانع آن «رسانه» است.

رسانه ها (اعم از رادیو تلویزیون، مطبوعات، کتاب و …) در حکومتهای اقتدارگرا و پوپولیستی در کنترل و انحصار و در خدمت سیاستهای مرکز است.
تورکان قشقایی به لحاظ جغرافیایی عمدتا در نواحی جنوبی ایران و با فاصله ای حدودا دو‌هزار کیلومتر از ترکان آزربایجان و محصور در اتنیکهای غیر تورک هستند.

آموزش و پرورش و رسانه کلیدی ترین نقش را در پیشبرد سیاستهای یکسان سازی قومی، فرهنگی ، زبانی با رویکرد به شدت تورک ستیزانه در عصر پهلوی ایفا مینمودند .

تا پیش از راه اندازی دستگاه تعلیمات عشایر ، آموزش عمومی و سواد آموزی در جامعه قشقایی رنگی نداشت و اکثریت مطلق مردمان این جامعه همچون دیگر اقشار عشایری و روستایی کشور فاقد سواد بودند .
نسلی که با آغاز تعلیمات عشایر در قشقایی مدرسه رفت و آنچه که آموخت طبیعتا تحت تاثیر ایدئولوژی مرکز بود و خروجی آن نیز ذهنیت و شخصیت فرم یافته مطلوب حاکمیت بود.

طوفان اطلاعات و تولید انبوه محتوای مطلوب مرکز و‌پمپاژ وسیع آن از مجاری رسانه ای و عدم ارتباطات ترکان قشقایی با ترکان آزربایجان و‌ممالک تورک نیز در گذر زمان به برآمدن جامعه ای بیگانه و غریبه با ریشه های قومی خود و عدم شکل گیری بستر مقاومت و تولید یا ظهور اندیشه و حرکت ملی یا هویت طلبی در طی دهه ها شد.

این مساله تا دوران ظهور رسانه های دیجیتال که خارج ار کنترل و حوزه تسلط مرکز شکل گرفتند تداوم داشت. اما به محض پیدایش رسانه های دیجیتال و باز شدن دریچه افکار قشقایی ها به جهانی خارج از آنچه که در طی چند دهه تحت تاثیرش بود این بغض شکست .
گردش آزاد اطلاعات به سرعت اثرش را گذاشت و گفتمان هویت طلبی به سرعت جای خود را در جامعه قشقایی و علی الخصوص نسل جوان باز کرد.

نسل جوان قشقایی به ویژه متولدین پس از انقلاب با آنکه در سیستم آموزشی مرکز تحصیل نموده بود اما به دلیل وجود ماهواره و دسترسی آسان تر به جهان خارج تا حدودی متفاوت از نسلهای پیشین خود بوده و بستر رشد گفتمان هویت طلبی را داشت که با ظهور رسانه های دیجیتال به سرعت فراگیر شد .
امروز نیز میانگین سنی جریان هویت طلبی در قشقایی عمدتا زیر چهل سال است! گفتمان هویت طلبی در قشقایی گفتمان غالب نسل جوان قشقاییست و به ندرت افرادی از نسلهای پیش از انقلاب را در بدنه این گفتمان میتوان دید. نکته جالب و قابل تأمل آنست که مخالفین گفتمان هویت طلبی در قشقایی تقریبا همگی از نسل پیش از انقلابند ! کسانی که در سیستم آموزشی مرکز و تحت تاثیر رسانه های مرکز رشد نموده و چارچوب ذهنی و فکری شان در تطابق با اندیشه و فرم مطلوب مرکز شکل گرفته و مقاومت زیادی در برابر تغییر از خود نشان میدهند.

روح الله مرادی قشقایی-سوئیس

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

دکمه بازگشت به بالا