«کتاب ارک» از جُنگهای شهرستانی که در تبریز منتشر شده است. «کتاب ارک» با سطرهایی از چکامۀ «ارک» مفتون امینی آغاز میشود. «ارک، مسجد جامع تاجالدین علیشاه» از حاج حسین نخجوانی، «بی نام» داستانی از بابک، «سیدوان» بیت کردی ترجمۀ حسن قاضی، «طرحهای ایرج ورزنده»، «نقاش» شعری از محمدحسین شهریار، «قره گوز، بحثی کوتاه در ریشه و طرح یک بازی» از غلامحسین فرنود، «… که فیلمها هم میگریند» از علی آقا کورچایلی ترجمه و تلخیص م. آذرداد، دربارۀ کتاب «مسیح باز مصلوب» از محمد قاضی، نقد ب. آیدین بر کتاب «کورزاد- داستانهای پهلوانی کوراوغلو»، دو ترانه از ناظم حکمت ترجمۀ م. اژدر، «تبر» داستانی ازهووانس تومانیان ترجمۀ غ.ف.، شعرهایی از مفتون امینی، علی کاتبی، محمد مرتضائی، حبیب ساهر، «دربارۀ شعر امروز» از پیش نویس مقدمۀ سخنرانی احمد شاملو در دانشکدۀ ادبیات تبریز، شعری از ناظم حکمت ترجمۀ رحیم رئیس نیا، «علامتها» داستانی از یوسف نراقی، «دو ترانه از ماهیگیران دریاهای جنوب» از غلامحسین ساعدی، «حیدر عمواوغلی در بلوای تبریز»، شعرهایی از علیرضا نابدل(اوختای) ترجمۀ مفتون امینی و … از دیگر مطالب «کتاب ارک» است.
«کتاب ارک» در 126 صفحه به قطع رقعی و به بهای دو تومان چاپ و منتشر و جزو نادر جنگهایی است که چند بار تجدید چاپ شده است.
میان دفترهای اول و دوم «ارک» فاصلهای دوازده ساله وجود دارد که ناشی از شرایط سالهای پایانی حکومت پهلوی است. ارک نیز مانند برخی از جنگهای معتبر شهرستانی همچون «جُنگ اصفهان» پس از دوره فترت، در فضای سردرگم اوایل دهه شصت چون ققنوسی از میان خاکسترها دوباره زاده شده و سپس برای همیشه تعطیل میشود.
دفتر دوم «ارک» با شعری با عنوان «دشمن متحد است، متحد باید بود» آغاز میشود که حرفهایی از روحالله خمینی زینت بخش ابتدا و انتهای آن است.
دومین نوشته به مناسبت احیای! ارک با نام تازۀ مصلای خمینی اختصاص دارد به تاریخچۀ ارک(مسجد جامع تاج الدین علیشاه)به قلم حاجی حسین نخجوانی که دو سال پس از انتشار اولین دفتر ارک چشم از جهان فرو بسته بود(اولین دفتر نیز با نوشتهای از نخجوانی با همین عنوان برگرفته شده از سومین مقال کتاب «چهل مقاله» وی آغاز میشود).
مطلب سوم با عنوان «هنر و انقلاب» با هدف ثبت در تاریخ به گفتههای علی خامنه ای(رئیس جمهور وقت) در ملاقات با مدیرعامل و کارکنان واحدهای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان اختصاص دارد.
سومین نوشته این دفتر «مقدمهای بر نمایش شرقی نوشته بهرام بیضائی است. در ادامه گفتههای رضا اولیا دربارۀ هنرمند متعهد و تصویر یکی از مجسمههای او قرار دارد.
«من نقاش فیلمهای کارتن هستم» نویسنده نامعلوم-ترجمۀ غ.صادقی، «اوضاع واحوال ایران» نوشتۀ نریمان نریمانوف ترجمۀ عمران صلاحی، «یادی از آنکه پایدار بود و پای دار رفت» یادی از شهید ثقه الاسلام نوشتۀ س. برادران شکوهی و شعرهای دریا/عادل رسول ترجمۀ صمد و بهروز، و دریای جوان/کارل سندبرگ ترجمۀ مفتون امینی مطالب بعدی این دفتر هستند.
در ادامه نامههایی از پاتریس لومومبا و همسرش به یکدیگر با عنوان «آخرین روزهای پاتریس لومومبا»، نامههایی از ماکسیم گورکی به لئو تولستوی، از پیکاسو به یک هنرمند جوان اسپانیائی، از صمد بهرنگی به شاگرد خود(اکبرنژاد)، از جک لندن به کارگران، و نیکلای آستروفسکی به میخائیل شولوخف میآید.
«ویژگی های ادبی ژانر لطیفه» نوشته تهماسب فرضلیاف ترجمۀ رضا انزابی چشمگیرترین نوشته این دفتر است که از کتاب «لطیفههای خلق آذربایجان» برچیده شده است. در انتهای مطلب شعر کوتاهی از ناظم حکمت قرار دارد و پس از آن گفت و شنودی با روحی سو هنرمند مترقی ترک با عنوان «ترانههای عیاران» میآید که اکبر خشکنابی ترجمه کرده است. «موسیقی دان و شنوندگان او» نوشته راوی شانکار، ترجمۀ ع. امید، و «عناصر ملی در هنر» نوشته آرام خاچاطوریان، ترجمۀ پرویز سعیدی دیگر مطالب بخش موسیقی دفتر دوم جنگ هستند.
«تئاتر نو در چین» نوشته کنت ری ترجمۀ پرویز آزادمنش و سعید ولی زاده، «کچلی در اصفهان(قره وللی) » دربارۀ تئاتر فلکلوریک آذربایجان نوشته منصور تربیت و «جزیره» نمایشنامهای از اثول فوگار ترجمۀ محمد حفاظی مطالب بخش تئاتر این دفتر را تشکیل میدهند.
دومین و آخرین شماره جنگ ارک که در 208 صفحه منتشر شده، با شعری از هوانگ هیو نهان با عنوان «کُره» به پایان میرسد.