اکثر رسانه‌های ایران {داخل و خارج} که اغلب به طور علنی انتقادات تند متوجه یکدیگر می‌کنند، در مورد عملیات «چشمه صلح» ترکیه در یک جبهه قرار گرفته‌اند.
به دنبال آغاز عملیات چشمه صلح ارتش ترکیه در شمال شرق سوریه که با هدف جلوگیری از ایجاد کریدور تروریستی در مرز جنوبی ترکیه و بازگرداندن صلح و ثبات به منطقه اجرا می شود، اکثر رسانه های داخلی و خارج از کشور «ایران» و همچنین که عمدتا در تمام مسائل با یکدیگر در جدال بوده و اتهامات تند به هم می زنند، در خصوص این عملیات نه تنها از لحاظ موضعی در یک صف قرار گرفته‌اند، بلکه از لحاظ نوع انعکاس تحولات این منطقه به یک سیاست مشترک رسیده‌اند.
در همین زمینه دکتر تورقای شفق استاد ادبیات و زبان فارسی دانشگاه مدنیت استانبول و کارشناس مسائل ایران دلیل این شباهت سیاست رسانه های مذکور را «نگرانی های مشترک» دانست و گفت: وقتی در رسانه های اجتماعی به حساب های رسمی رسانه‌های ایران و فارسی زبان خارجی اعم از اصلاح طلب، اصول گرا، سکولار، مذهبی و مخالف در داخل و خارج این کشور توجه می کنیم، می بینیم که هر گام ترکیه در منطقه آن ها را نگران می کند.
این کارشناس مسائل ایران با اشاره به انعکاس گزارش‌های رسانه های ایران پس از آغاز عملیات چشمه صلح گفت: برخی از رسانه های نزدیک به سپاه پاسداران با استناد بر خبرگزاری رژیم و گروهک های موجود درمنطقه عملیاتی، عنوان کردند که «ترکیه غیرنظامیان را مورد هدف قرار داده و زندان هایی که داعشی ها در آن جا هستند را برای ایجاد زمینه فرار آن ها بمباران می کند».
شفق که پیشتر نیز در سالهای 2016-2018 مدیر موسسه فرهنگی یونس امره در تهران بوده است، تصریح کرد: رسانه هایی که در خارج از ایران قرار دارند، مانند بی بی سی فارسی و ایران اینترنشنال نیز در باره ترکیه با رسانه های داخلی سیاست و موضع مشترک دارند و گزارش های مشابه در این رسانه های نیز به چشم می خورد.
مسئول هماهنگی امور اجتماعی و فرهنگی مرکز پژوهش‌های ایران در ترکیه در ارتباط با موضع رسانه‌های مذکور از آغاز بحران سوریه گفت: از آغاز بحران سوریه اکثر رسانه های ایران گزارش‌هایی علیه ترکیه منتشر می کردند. این گزارش‌ها گاه تشدید می‌یافت حتی به درجه ای که بتواند به مناسبات دو کشور آسیب برساند می رسید. این گزارش ها که حتی به خطبه های امام جمعه های ایران نیز سرایت می کرد، ترکیه را به حمایت از گروه های تروریستی در سوریه، پرورش گروه تروریستی داعش متهم کرده و حتی مسئول حملات تروریستی در فرانسه و کشورهای دیگر عنوان می کردند.
این استاد دانشگاه ترک که مدارک دوره کارشناسی ارشد و دکترای خود را از دانشگاه تهران اخذ کرده است، ادامه داد: با آغاز روند آستانه حجم این گزارش ها به جز در چند مورد کاهش یافته بود. اما وقتی که عملیات «چشمه صلح» آغاز شد، شاهد واکنش شدید برخی از روزنامه های اصلاح طلب و همچنین نزدیک به سپاه پاسداران شدیم. به طور مثال روزنامه فرهیختگان وابسته به دانشگاه آزاد اسلامی در تیتر مقاله اصلی اش از عنوان « سلطانیسم در خدمت تروریسم» که مقصود آن رئیس جمهور ترکیه بود، عنوان کرد «هدف اصلی ترکیه نه انهدام کریدور تروریستی در مرزهای جنوب شرقی اش بلکه کمک به گروههای که ایران آن ها ار تروریست می داند، است».
شفق همچنین بیان کرد: محمد فرازمند سفیر ایران در ترکیه به دنبال موج انتقادات در رسانه اجتماعی نسبت به این مقاله روزنامه فرهیختگان اعلام کرد که این روزنامه به دلیل رفتار نامتناسب با منافع ملی ایران تذکر گرفته است. اما من شاهد این موضوع در رسانه های ایران نشدم شاید در راستای کاهش حجم انتقادات افکار عمومی ترکیه انجام شده باشد.
وی با بیان این که برخی از سایت های خبری تنها گزارش های مرتبط با عملیات را انعکاس می دهند گفت: روزنامه های دیگری مانند کیهان و جمهوری اسلامی با یاد آوری عملیات آمریکا در ویتنام به ترکیه خاطرنشان کردند که عربستان سعودی نیز با اعتماد به آمریکا وارد یمن شد، و ترکیه هم نباید در این وهله به آمریکا اعتماد کند.
«تاثیر مناسبات نزدیک آنکارا و تهران بر زبان دیپلماتیک مقامات ایران»
شفق با اشاره به روابط نزدیک آنکارا و تهران در دوره اخیر گفت: این مناسبات نزدیک شاید باعث شده است که مقامات ایران نسبت به این عملیات واکنش شدید نشان ندهند. اکثر مقامات عالی رتبه ایران از جمله حسن روحانی رئیس جمهور این کشور اعلام کردند که نگرانی های ترکیه را درک می کنند و این نگرانی ها باید رفع شوند. اما آن ها معتقدند که عملیات نظامی می تواند یک بحران جدیدی در منطقه ایجاد کند.
وی ادامه داد: علی ربیعی سخنگوی دولت ایران و محمود واعظی رئیس دفتر رئیس جمهوری این کشور نیز اظهاراتی در راستای این که «ما نگرانی های ترکیه را درک می کنیم اما این عملیات تعرض به تمامیت ارضی سوریه محسوب می شود»، داشتند. در این زمینه سفر علی لاریحانی به ترکیه جهت شرکت در نشستی در استانبول بنا به گزارش های رسانه های ایران به دلیل این عملیات لغو شده است.
«ایران می خواهد بر میز مذاکره بماند»
این کارشناس مسائل ایران در مورد راهکارهای که تهران در مورد رفع مشکل امنیتی مرزهای جنوب شرقی ترکیه مطرح می کند، گفت: راهکاری که مقامات ایران عنوان می کنند این است که دولت ترکیه با رژیم بر سر میز مذاکره بنشیند. یعنی به عبارتی ایران می گوید که باهم این معضل را حل کنیم و ما را هم داخل این ماجرا کنید.
شفق در ارتباط طراحی عملیات چشمه صلح از سوی ترکیه گفت: این عملیات با جزئیات کامل اماده شده است. ترکیه دلایل محکمی برای اجرای آن را داشت. تمامی جزئیات آن قبل از عملیات مبنی بر احداث شهرک ها کوچک، اسکان پناهجویان و موضوعات دیگر به طور کامل برنامه ریزی شده و به نهادها و مجامع بین المللی و کشورهای هم پیمان و مرتبط نیز ارایه شده است.
«موضع ترکیه نسبت به ایران مثبت است»
وی در پایان گفت: موضع ترکیه نسبت به ایران مثبت است اما متاسفانه بخش های جامعه ایران که ذکر کردم دارای دیدگاه منفی نسبت به ترکیه هستند. شاید منشا این دیدگاه دروغ پراکنی های برخی رسانه ها و عدم موفقیت ترکیه در معرفی کامل خود به آن ها است. ترکیه باید دیپلماسی فرهنگی و دولتی به عبارتی نیروی نرم خود را به طور تاثیر گذار استفاده کند. البته باید فراموش نشود در ایران حدود 30-35 میلیون جمعیت ترک وجود دارد، البته بخشی از آن ها که با فرهنگ ترک بزرگ شده اند از ترکیه حمایت می کنند ولی نکته مهم این است که احتمال زده شدن انگ خائن به آن ها وجود دارد. این حمایت را به ویژه در فضاهای مجازی و حتی استادیوم های ورزشی از جمله از سوی هواداران تراکتور می بینیم.
