اگر همه‌ی امکانات مادی و صور بیانی مطلقا در خدمت زبان فارسی نهاده نمی‌شد، گرامیداشت این روز شاید اهمیتی چندانی نمی‌داشت. لیکن وقتی راه زبان‌های ترکی، کردی، بلوچی و غیره به مراکز دولتی، نظام آموزشی و نهادهای زبانی بسته است تکریم روز زبان مادری و دفاع از تحقق مدلول‌های این دال گریزناپذیر می‌نماید. برای مثال، وقتی زبان ترکی در مقامِ زبانِ چهل درصد از مردم کشور حتا یک جزوه‌ی چهل صفحه‌‌ای نیز از نظام تحصیلی سهم نبرده، دفاع از حق تحصیل به زبان مادری به یکی از شروط بنیادی امر سیاسی تبدیل می‌شود. تا جایی که آزادیخواهی بدون دفاع از این حق مسلم، مضحک به نظر می‌رسد.
وقتی در تهرانِ پانزده میلیونی، ترک‌ها از صدها فرستنده‌ی رادیویی و تلویزیونی سهمی در حد یک فرستنده‌ی کوچِ اف‌ام ندارند، صحبت از اتحاد، همبستگی و رنگین کمان اقوام چیزی جز شیادی نیست.
مشکل بزرگ آن است که در این روز کمتر شخصیتی از اصول‌گرایان و اصلاح‌طلبانِ داخل و جمهوری‌خواهان و مشروطه‌طلبانِ خارج به ضرورت چنین حقی اشاره می‌کند. در عوض آنها اغلب منتظرند تا کسی این حق را مطالبه کند تا آنها با ناسزاهای مندرس به مطالبه‌گران حمله کنند.
