در سال‌های اخیر بحث خودروهای غیراستاندارد و ناایمن تولید ایران، گذشته از نارضایتی و اعتراض شهروندان به موضوع چالش‌برانگیزی میان فرماندهان پلیس راهور و خودروسازان و حامیان آنها بدل شده است.
کمال هادیانفر، رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی فراجا از حدود دو سال پیش بحث ضرورت توقف تولید خودروهایی نظیر پراید و پژو ۴۰۵ را به دلیل غیراستاندارد بودن و میزان نازل ایمنی مطرح کرد و با واکنش‌های موافق و مخالف زیادی روبرو شد.
مخالفان به طور عمده خود خودروسازان و لابی‌های پرنفوذ آنها از جمله در مجلس شورای اسلامی و دیگر نهادهای حکومت ایران بودند و موافقان، گذشته از کارشناسان این حوزه، شمار کثیری از شهروندان هستند که از بی‌کیفیتی و ناایمنی خودروهای تولید داخل زیان‌های مالی و جانی زیادی متحمل شده‌اند.
ارابه‌های مرگ در جاده‌های ایران
به گزارش روز یک‌شنبه، ۲۲ خرداد خبرگزاری ایسنا رئیس پلیس راهور ضمن تاکید بر این که دولت برای ارتقای کیفیت خودرو داخلی باید اراده جدی داشته باشد و پیشگام شود گفت: «البته نه اینکه بیایند و ایمنی را به شکل صوری ارتقا دهند. ارتقا ایمنی باید به صورت واقعی بوده و کیفیت محصول افزایش پیدا کند.»
هادیانفر دی ماه سال پیش پس از یک تصادف زنجیره‌ای در محور بهبهان که در آن کیسه هوای محافظ (ایربگ) هیچ یک از خودروهای حادثه‌دیده باز نشده بود خودروسازان را سرزنش کرد که چرا «ارابه مرگ» تولید می‌کنند و از فقدان نظارت موثر بر کار آنها انتقاد کرد.
پلیس راهنمایی و رانندگی با وجود مقاومت خودروسازان و حامیانشان سرانجام اعلام کرد از سال ۱۳۹۹ خودروهای با ایمنی نازل و بی‌کیفیت را شماره‌گذاری نمی‌کند.
در پی این تصمیم که فشار افکار عمومی در اتخاذ آن بی‌تاثیر نبود، سرانجام تولید سه مدل پراید و خودروی سواری پژو ۴۰۵ متوقف شد.
ادامه معضلات خودروهای بی‌کیفیت تا دو سه دهه دیگر
به گفته رئیس پلیس راهور توقف تولید این خودروها به معنای پایان معضلات آنها نیست: «اگر همین حالا تولید یک خودروی نا ایمن متوقف شود، ما طی ۲۰ تا ۳۰ سال درگیر آن خواهیم بود. کما اینکه هنوز با پیکان درگیریم. در مورد پراید و پژو ۴۰۵ هم همینطور است و ما تا سال‌ها و ۲۰ – ۳۰ سال آینده درگیر آن و تصادفات ناشی از آن خواهیم بود.»
مصطفی میرسلیم، نامزد شکست خورده انتخابات ریاست جمهوری و نماینده کنونی مجلس یکی از حامیان خودروسازان داخلی است که چندی پیش با وجود گزارش‌های متعدد در مورد باز نشدن ایربگ بسیاری از خودروها هنگام تصادف تقصیر اصلی را متوجه رانندگان کرد و مدعی شد باز نشدن ایربگ ۱۰۰ خودرو بین ۹۰۰ هزار خودروی تولید شده «آماری ناچیز» است.
کمال هادیانفر در واکنش به این ادعا می‌گوید در یکی از پارکینگ‌های پلیس ۱۰۷ خودروی تصادفی وجود داشت که همه از روبرو دچار حادثه شده بودند اما ایربگ ۹۷ خود رو باز نشده که حدود ۹۸ درصد کل موارد تصادف می‌شود. او افزود مستندات این مسئله در اختیار مجلس نیز گذاشته شده است.
میرسلیم «شرایط تحریمی» و وابستگی خودروسازان داخل به واردات قطعه از خارج را یکی از علت‌های اصلی بی‌کیفیتی محصولات آنها عنوان می‌کند.
این در حالی است که انحصاری بودن تولید خودرو در ایران و تعرفه‌های سنگین واردات خودروهای خارجی که در شرایط غیرتحریمی هم وجود داشته، اغلب شهروندان را مجبور می‌کند که خودروهای بی‌کیفت و غیراستاندارد داخلی را، آن هم به قیمت‌های بسیار گزاف بخرند.
خودروهای مونتاژی، مونتاژکاران حق به جانب
با وجود انتقادها و اعتراض‌های مکرر شهروندان و اذعان بسیاری از مسئولان به وضعیت نابسامان تولید خودروهای غیراستاندارد، تا کنون شعارهای زیادی درباره “تولید خودروی ملی” در ایران داده شده و حتی برنامه‌هایی برای رونمایی از چنین خودروهایی برگزار شده است.
گذشته از اظهارات کارشناسان و افشاگری‌ها درباره این گونه «خودروهای ملی» اکنون رئیس پلیس راهور اساسا وجود چنین محصولاتی را تکذیب کرده است.
ایسنا به نقل از هادیانفر نوشت: «ما خودروی ملی نداریم و اگر فردی بگوید خودروی ملی داریم، حرف نامربوطی زده است. ما در کشورمان کار مونتاژ را انجام می‌دهیم و قطعات خودروها را مونثاژ می‌کنیم.»
او می‌گوید در صنعت خودروسازی جهان سه دسته وجود دارند؛ یکی تولیدکنندگان واقعی و شرکت‌های مبتکر و خلاق، دومی شرکت‌های خودروسازی در کشورهایی مانند چین که «کپی‌کار هستند و کار شبیه‌سازی از برندها را با همان اسم یا هر اسم دیگری که بخواهید انجام می‌دهند».
به گفته رئیس پلیس راهور دسته سوم که شامل خودروسازان ایران می‌شود شرکت‌هایی هستند «که مونتاژکار بوده و یک تکه از آن و از این و … را برداشته و با قراردادن آنها در کنار هم خودرویی را مونتاژ می‌کنند».
تیمور حسینی، جانشین فرمانده پلیس راهور فروردین امسال گفته بود وقتی کیفیت خودروهای تولید ایران را با تکنولوژی روز دنیا مقایسه می‌کنیم می‌بینیم فاصله آنها با هم «کهکشانی» است اما خودروسازان داخل به جای عذرخواهی از مردم همیشه حق به جانب ادعا می‌کنند «ما بهترینیم».
