امروز هشتاد و ششمین سالگرد درگذشت آتاتورک؛ بنیانگذار جمهوری تورکیه

مردم تورکیه امروز راس ساعت ۹:۰۵ صبح که لحظه درگذشت آتاتورک است، با یک دقیقه سکوت و خواندن سرود ملی کشور به بنیانگذار جمهوری تورکیه ادای احترام کردند.

مصطفی کمال آتاتورک در سال ۱۸۸۱ در شهر سلانیک (در یونان امروزی) به دنیا آمد. پدرش علیرضا افندی و مادرش زبیده خانم نام داشت. آتاتورک تحصیلات ابتدایی خود را در سلانیک به پایان رساند و در سال ۱۹۰۲ از مکتب حربیه استانبول با درجه ستوانی و در سال ۱۹۰۵ نیز از آکادمی جنگ با درجه سروانی فارغ التحصیل شد.

آتاتورک طی سال‌های ۱۹۰۵ و ۱۹۰۷ در لشکر ۵ سوریه و لشکر ۳ مقدونیه ایفای نقش کرد. در سرکوب شورش ۳۱ مارس ۱۹۰۹ استانبول نقش داشت و پس از حمله نظامی ایتالیا در سال ۱۹۱۱ به لیبی (طرابلس غرب) به لیبی اعزام شد. پس از موفقت در لیبی به درجه سرگردی دست یافت و سپس طی سال‌های ۱۹۱۲ و ۱۹۱۳ در جنگ‌های بالکان شرکت کرد.

آتاتورک، در جنگ جهانی اول به عنوان فرمانده لشکر ۱۹ ارتش عثمانی در نبرد چاناک‌قلعه شرکت کرد و به دلیل موفقیت در متوقف کردن حملات دشمن در گالیپولی به شهرت زیادی دست یافت.

آتاتورک پس از به دست آوردن پیروزی در جبهه جنگی شرق به درجه ژنرالی ارتقاء یافت و موفق به متوقف کردن حملات روسیه در جبهه شرق شد. سپس فرماندهی لشکر ۷ فلسطین و سوریه را در سال ۱۹۰۷ به دست گرفت. مصطفی کمال آتاتورک در همان سال به همراه وحیدالدین، ولیعهد عثمانی به آلمان سفر کرد.

در سال ۱۹۱۸ نیز درحالی که در جبهه سوریه درحال جنگ بود با امضای پیمان صلح «موندرس» و پایان جنگ به استانبول فراخوانده شد. آتاتورک که هدف رهایی کشور از اشغال دشمن را در سر داشت، با به دست آوردن حکم ماموریت بازرسی ارتش، استانبول را ترک کرد. آتاتورک در تاریخ نوزدهم می ۱۹۱۹ وارد سامسون در ساحل دریای سیاه شد و روز ۲۲ ژوئن ۱۹۱۹ بیانیه آماسیا را صادر کرد. کنگره ارزروم و سیواس نیز در ۲۳ ژوئیه و ۴ سپتامبر ۱۹۱۹ به ریاست وی برگزار شد.

مجلس کبیر ملت تورکیه در ۲۳ آوریل ۱۹۲۰ اولین جلسه خود را در آنکارا تشکیل و مصطفی کمال آتاتورک به عنوان رئیس مجلس و دولت انتخاب شد. پس از پیروزی ارتش تورکیه در جنگ ساکاریا عنوان «غازی» از سوی مجلس به آتاتورک اعطا شد. هنگامی که با پایان جنگ استقلال در ۲۹ اکتبر ۱۹۲۳ تاسیس نظام جمهوریت از سوی مجلس تورکیه به تصویب رسید، آتاتورک نیز به عنوان رییس جمهور انتخاب شد.

آتاتورک پس از آن برای چهار بار پیاپی به عنوان رییس جمهور انتخاب شد و نام خود را به عنوان قهرمان جنگ استقلال و دولتمردی بزرگ بر صفحه تاریخ ثبت کرد.

مصطفی کمال آتاتورک هشتاد و شش سال پیش در چنین روزی در سن ۵۷ سالگی در ۱۰ نوامبر ۱۹۳۸ درگذشت