«بنیاد دفاع از دموکراسیها» در مقالهای نوشته است در حالی که امید بازار ارز ایران به احیای توافق هستهای 2015 کمابیش قیمت ارز را ثابت نگه داشته بود، بر باد رفتن امیدها به احیای «برجام» که به انزوای فزاینده تهران انجامیده، باعث شده بهای ارز در ایران سر به فلک بکشد.
به گفته این اندیشکده، بهای ارز در بازار آزاد ایران به شدت تحت تاثیر تحریمها و چشمانداز رفع آنها قرار دارد. در سال 2018، زمانی که دولت ترامپ از توافق هستهای با ایران خارج شد، قیمت دلار در بازار آزاد ایران شش هزار تومان بود، اما شکست برجام ارزش ریال را در طول چهار سال مدام کاهش داد.
تا همین اواخر، چشمانداز ادامه مذاکرات برای احیای توافق هستهای تا حدودی ارزش ریال ایران را تقویت کرد، اما با انباشته شدن تحریمهای بینالمللی علیه تهران به دلیل نقض حقوق بشر و همکاری نظامی با روسیه علیه اوکراین، ارزش ریال شروع به سقوط کرد.
هنگامی که رویدادی باعث سقوط ارزش ریال میشود، تهران از ذخایر خود دلار به بازار تزریق میکند تا قیمت ارز را ثابت نگه دارد. از آنجایی که بیشتر ذخایر ایران در سراسر جهان مسدود شده است، رژیم مدتهاست به ذخایر ارزی داخل ایران محدود شده است.
هر بار که تهران ارز به بازار تزریق میکند، این ذخایر همچنان کاهش مییابد. بنابراین، ایران بالاخره با کمبود نقدینگی مواجه خواهد شد. از آنجایی که چشمانداز احیای برجام در حال محو شدن است، بازار بالاخره با این واقعیت کنار میآید که ریال بدون سوبسید دولتی ارزش خود را از دست داده است.
بنیاد دفاع از دموکراسیها نتیجه میگیرد که بازگرداندن سریع تحریمهای سازمان ملل در این مرحله میتواند روند افت ارزش ریال در ایران را تشدید کند و به شدت به سیستم مالی ایران ضربه بزند، که به ایجاد «فشار حداکثری» بر رژیم برای توقف فعالیتهای بدخواهانهاش منجر خواهد شد.