کییف نخستینبار در پاییز ۲۰۲۲جمهوری اسلامی را متهم کرد پهپادهای انتحاری شاهد را به روسیه داده که از آن در جنگ علیه اوکراین استفاده میشود.
بعدتر شواهد میدانی و گزارشهای اطلاعاتی از این جنگ نشان داد که نیروهای روسی به طور گسترده از این پهپادها برای حملات دوربرد منظم علیه اهداف نظامی و غیرنظامی اوکراینی استفاده کردهاند.
روزنامه والاستریت ژورنال، اردیبهشت سال جاری گزارش داد مسکو به طور فعال پهپادهای شاهد را با استفاده از فنآوری ایرانی در کارخانهای در جمهوری تاتارستان تولید میکند.
وزارت خارجه اوکراین در پست خود در ایکس نوشته است جمعه ۲۳ شهریور، دومین سالگرد سرنگونی اولین پهپاد ایرانی است که روسیه در جنگ علیه اوکراین به کار گرفته است.
پشتیانی نظامی تهران از مسکو در جریان جنگ اوکراین، بیش از همه و تا پیش از ارسال موشکهای بالستیک در هفته اخیر، بیشتر شامل تامین پهپادهای تهاجمی و انتحاری بوده است.
این پهپادها که محمولههای کوچکتری از مواد انفجاری یا سلاحهای تهاجمی را حمل میکنند هستند، به دلیل سرعت بسیار کمتری هم که نسبت به موشکهای بالستیک دارند، راحتتر ساقط میشوند.
گسترش همکاری نظامی تهران مسکو از پهپاد به موشک بالستیک
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، سهشنبه ۲۰ شهریور اعلام کرد روسیه موشکهای بالستیک از ایران دریافت کرده و احتمالا در هفتههای آینده از آن استفاده خواهد کرد.
متحدان غربی اوکراین گفتهاند تامین موشکهای بالستیک برای روسیه از سوی جمهوری اسلامی، تشدید جنگ را در پی خواهد داشت.
ودانت پاتل، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هم ۱۷ شهریور با اشاره به گزارشها مبنیبر ارسال موشکهای بالستیک ایران به روسیه گفت که ایالات متحده بهصراحت گفته است که این اقدام میتواند «پیامدهای بسیار جدی» برای جمهوری اسلامی داشته باشد.
کییف هم هشدار داده که اگر روسیه از این موشکها برای حمله به اوکراین استفاده کند، ممکن است روابط دیپلماتیک خود را با تهران قطع کند.
پیشتر در ۱۶ شهریور روزنامه وال استریت ژورنال به نقل از مقامهای اروپایی و آمریکایی گزارش داد با وجود هشدارهای غرب، جمهوری اسلامی محمولهای از موشکهای بالستیک کوتاهبرد را در اختیار روسیه قرار داده است.
به گفته مقامهای غربی، این محموله شامل بیش از ۲۰۰ موشک بالستیک است.
روزنامه آلمانی مِرکور هم هشتم خرداد سال جاری گزارش داد روسیه برای اولین بار در جریان جنگ اوکراین، از بمبهای هدایتشونده مدرن ساخت ایران با نام قائم-۵استفاده کرده است.
موشکهای بالستیک فتح ۳۶۰
وزارت دفاع بریتانیا روز جمعه، ۲۳ شهریور، در آخرین گزارش اطلاعاتی خود درباره مناقشه اوکراین اعلام کرد موشکهای بالستیکی که جمهوی اسلامی اخیرا در اختیار روسیه قرار داده، از نوع فتح ۳۶۰ هستند.
بر اساس این گزارش، موشک فتح۳۶۰ که چهار سال پیش از آن رونمایی شد، میتواند کلاهکی به وزن ۱۵۰ کیلوگرم را تا بُرد ۱۲۰ کیلومتر حمل کند.
وزارت دفاع بریتانیا افزود ضریب خطای ادعایی این نوع موشک کمتر از ۳۰ متر اعلام شده است و میتوان آن را بر روی انواع مختلفی از پرتابگرهای متحرک جادهای مستقر کرد.
خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران، در مهر ۱۴۰۱ در توصیف موشکهای نقطهزن و سوخت جامد فتح۳۶۰ نوشت: «این موشکها مجهز به کلاهکهای سنگرشکناند و اخیرا به سامانه هدایت ترکیبی و اپتیکی مجهز شدهاند و میتوانند در محیط جنگ الکترونیک مقاومت زیادی داشته باشند و بدون اخلال اهداف را منهدم کنند.»
تکذیب و تائیدهای تهران
جمهوری اسلامی ارسال موشکهای بالستیک به روسیه را رد کرده و کرملین هم گزارشهای مربوط به دریافت این موشکها را بیاساس خواند.
با این وجود، ۱۷ شهریور، کمتر از ۲۴ ساعت پس از آنکه دفتر نمایندگی جمهوری اسلامی در سازمان ملل متحد ارسال تجهیزات نظامی به روسیه را قویا تکذیب کرد، احمد بخشایش اردستانی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی، خبر ارسال موشکهای ساخت ایران به روسیه را مورد تایید قرار داد.
او ضمن تایید کمک نظامی تهران به مسکو در جریان جنگ اوکراین گفت: «ما برای تامین نیاز خود، از جمله در واردات سویا و گندم باید تهاتر کنیم. یک بخش از تهاتر شامل ارسال موشک و بخش دیگر، ارسال پهپادهای نظامی به روسیه است.»
اردستانی در پاسخ به این پرسش که ارسال موشکهای بالستیک به روسیه میتواند به اعمال تحریمهای بیشتر و حتی فعال شدن مکانیسم ماشه علیه جمهوری اسلامی منجر شود، افزود: «دیگر بالاتر از سیاهی رنگی نیست. ما به حزبالله، حماس و حشد شعبی موشک میدهیم، چرا به روسیه ندهیم.»
تهران و مسکو از زمان حمله روسیه به اوکراین در ۵ اسفند ۱۴۰۰ به یکدیگر نزدیکتر شدهاند و کرملین اعلام کرده که دو کشور در تمامی زمینهها در حال توسعه روابط هستند.
محمد باقری، رییس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی در شهریور سال گذشته بر تقویت روابط نظامی میان تهران و مسکو تاکید کرد.