بنیان دولت را اسماعیل اول در ژوئیه 1501 در تبریز با اعلام پادشاهی خود گذاشت. قبایل ترک هسته اصلی ارتش قیزلباش را تشکیل می دادند که از طرفداران اسماعیل تشکیل می شد. طوایف قزلباش که از ایجاد دولت‌صفوی حمایت‌کردند‌عبارتند از: شاملی، روملو، موصلو، پورنک، شیخاوند، چینی، بایات، خینسلی، تکالی، باهارلی، گرامانلی، صدلو، بایبورتلو، ورساق اوغلو، قاراداغلی، اوستا، کلی، ذولگادار، افشار، قاجار.
دولت صفوی در شکل گیری هویت ملی و مذهبی ترکان امروزی آذربایجان نیز نقش تاریخی زیادی داشت.
