یک هفته از آغاز حمله روسیه به اوکراین با دستور ولادیمیر پوتین، روز چهارشنبه دادستان دیوان کیفری بین‌المللی اعلام کرد که با درخواست ۳۹ کشور، تحقیقات درباره جنایات جنگی در اوکراین آغاز کرده است.
کریم خان، دادستان دیوان کیفری بین‌المللی، در بیانیه‌ای تاکید کرد که برای تسریع این تحقیقات به درخواست یک کشور نیاز بود اما تا روز چهارشنبه درخواست ۳۹ کشور به دیوان رسیده است.
دادستان دیوان کیفری بین‌المللی هشدار داد با تحقیقاتی که اکنون آغاز شده است من از همه طرف‌های درگیر جنگ در اوکراین می‌خواهم قوانین بین‌المللی بشردوستانه را کاملا رعایت کنند و هیچ فردی مجوز ارتکاب جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت را ندارد.
بوریس جانسون، نخست‌وزیر بریتانیا، نیز درخواست ده‌ها کشور از دیوان کیفری بین‌المللی را «بزرگترین ارجاع تاریخ به دیوان کیفری بین‌المللی» خواند و در صفحه توییتر خود نوشت که امشب ده‌ها کشور از سراسر جهان بزرگترین ارجاع تاریخ به دادگاه کیفری بین المللی را در مورد «تهاجم وحشیانه روسیه به اوکراین» انجام دادند.
نخست‌وزیر بریتانیا افزود که ما به وضوح می‌دانیم که اعمال وحشتناک پوتین بدون مجازات نخواهد ماند.
در همین حال کریم خان، دادستان دیوان کیفری بین‌المللی، گفت که می‌توانم تایید کنم که دفتر من از ۳۹ کشور درخواست تحقیق درباره وضعیت اوکراین را دریافت کرده است.
در بیانیه دادستان دیوان کیفری بین‌المللی آمده است که درخواست تحقیق درباره جنایات جنگی در جریان حملات روسیه به اوکراین از سوی آلبانی، استرالیا، اتریش، بلژیک، بلغارستان، کانادا، کلمبیا، کاستاریکا، کرواسی، قبرس، چک، دانمارک، استونی، فنلاند، فرانسه، گرجستان، آلمان، یونان، مجارستان، ایسلند، ایتالیا، لتونی، لیختن اشتاین، لیتوانی، لوکزامبورگ، مالت، نیوزیلند، نروژ، هلند، لهستان، پرتغال، رومانی، اسلواکی، اسلوونی، اسپانیا، سوئد، سوئیس، ایرلند شمالی و بریتانیا ارائه شده است.
دادستان دیوان کیفری بین‌المللی خاطرنشان کرد که درخواست ۳۹ کشور به من این اجازه را می‌دهد تا تحقیقات خود درباره وضعیت اوکراین را از تاریخ ۲۱ نوامبر ۲۰۱۳، سی‌ام آبان ۹۲، به بعد، آغاز کنم.
کریم خان افزود که به این ترتیب هرگونه ادعا در مورد وقوع جنایات جنگی، جنایات علیه بشریت یا نسل کشی انجام شده در هر بخش از خاک اوکراین و توسط هر کسی، در حیطه این تحقیقات قرار می‌گیرد.
دادستان دیوان کیفری بین‌المللی اضافه کرد که تصمیم خود درباره انجام فوری تحقیقات درباره وضعیت اوکراین را به ریاست دیوان کیفری بین‌المللی اطلاع داده‌ام و کار ما برای جمع‌آوری شواهد از هم‌اکنون آغاز شده است.
کریم خان، دادستان دیوان کیفری بین‌المللی لاهه، نهم اسفند ماه، در بیانیه‌ای گفته بود که تحقیق درباره وقوع جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت در اوکراین را آغاز خواهد کرد.
او در همان بیانیه تاکید کرده بود که براساس نتایج تحقیقات قبلی در کریمه و دنباس، متقاعد شده‌ام مبنای معقولی وجود دارد که بپذیریم جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت هم پیشتر (در حمله ۲۰۱۴ روسیه) و هم در رویداد فعلی وجود دارد.
این درحالی است که دبیرکل عفو بین‌الملل نیز روز سه‌شنبه اعلام کرد که روسیه با بمب خوشه‌ای به یک مهدکودک حمله کرده که چند غیرنظامی از جمله یک کودک کشته شدند و این موضوع باید به عنوان «جنایت جنگی» بررسی شود.
رییس جمهور اوکراین، نیز روز سه‌شنبه گفت که حملات روسیه به خارکیف، تروریسم دولتی است.
ولودیمیر زلنسکی افزود که در پی حملات روسیه به مناطق غیرنظامی و مسکونی اوکراین، کشورش درخواستی علیه روسیه به دیوان بین‌المللی دادگستری ارائه کرده است.
دادستان دیوان کیفری بین‌المللی در بیانیه روز چهارشنبه خود گفت حمایت گسترده جامعه بین‌الملل و کشورهای عضو این دیوان، از انجام تحقیقات درباره وضعیت اوکراین ضروری است.
کریم خان افزود: من به دنبال تعامل با همه ذی‌نفعان و طرف‌های مربوطه در مناقشه خواهم بود تا اطمینان حاصل کنم که تحقیقات ما به‌طور عینی، مستقل و با احترام کامل به اصل مکملیت انجام می‌شود.
دادستان دیوان کیفری بین‌المللی تاکید کرد که ما همزمان بر هدف اصلی خود متمرکز خواهیم بود: اطمینان از پاسخگویی در قبال جنایاتی که دیوان کیفری بین‌المللی صلاحیت رسیدگی به آن را دارد.
