بر اساس شاخص آزادی مطبوعات جهانی ۲۰۲۱ گزارشگران بدون مرز که روز سه شنبه ۳۱ فروردین منتشر شده و محدودیت دسترسی به اطلاعات و موانع پوشش اخبار را اندازه گیری می کند، روزنامه نگاری در ۷۳ کشور “کاملاً مسدود یا با مانع جدی” روبرو شده و در ۵۹ کشور دیگر “محدود” شده است. این ۱۳۲ کشور کمی بیش از ۷۳ درصد از ۱۸۰ کشور مورد بررسی می‌باشد.
در این فهرست، جمهوری اسلامی ایران از نظر آزادی خبرنگاری، در میان ۱۸۰ کشور مورد بررسی در قعر جدول و در رتبه ۱۷۴ قرار دارد که نسبت به گزارش سال گذشته این سازمان یک رتبه تنزل داشته است.
در این جدول، پس از ایران تنها ۶ کشور وضعیت بدتری از نظر آزادی خبرنگاری دارند که به ترتیب عبارتند از ویتنام، جیبوتی، چین، ترکمنستان، کره شمالی و اریتره.
در این گزارش آمده است: «ایران همچنان یکی از سرکوبگرترین کشورها برای روزنامه‌نگاران است و اخبار و اطلاعات را تحت کنترلی بی‌وقفه قرار می‌دهد. از زمان انقلاب سال ۱۹۷۹ حداقل ۸۶۰ روزنامه‌نگار و شهروند-روزنامه‌نگار با تعقیب، دستگیری و حبس مواجه شده و در بعضی موارد اعدام شده‌اند.»
بر اساس این گزارش: «مقامات ایران همچنین مبارزه خود را علیه آزادی اطلاع‌رسانی در خارج از مرزهای کشور هم انجام می‌دهند و فشار زیادی را بر روزنامه‌نگاران ایرانی که برای رسانه‌های بینالمللی کار می‌کنند وارد می‌کنند.»
در ادامه این متن نیز آمده است که جمهوری اسلامی روزنامه‌نگاران ایران خارج از کشور را «با تهدید و حتی دستگیری و محکومیت به مجازات‌های طولانی‌مدت در زندان، به آزار و اذیت بستگان روزنامه‌نگاران زندانی ادامه می‌دهند».
گزارشگران بدون مرز می‌نویسد: «دولت ایران از قطع اینترنت برای مدت طولانی و محروم کردن مردم از منابع خبری دیگر هیچ گونه ابایی ندارد، اما گزارشگران آنلاین جایگزین نیز در تلاشند تا مردم را در جریان اطلاعات خود قرار دهند، زیرا رژیم همچنان تمام تلاش خود را برای پنهان کردن واقعیت از جمله شدت بلایا انجام می‌دهد.»
این متن ادامه می‌دهد: «این امر در مورد بیماری همه‌گیر ویروس کرونا در اوایل سال ۲۰۲۰ اتفاق افتاد. جمهوری اسلامی از آن زمان یکی از شدیدترین سانسورها را در پوشش خبرهای مربوط به همه‌گیری انجام داده و در عین حال یکی از عاملان اصلی روندی است که سازمان ملل متحد آن را “همه‌گیری پخش اطلاعات نادرست” می‌نامد.»
کریستف دلور، دبیرکل گزارشگران بدون مرز، در بیانیه ای گفت: “روزنامه نگاری بهترین واکسن در برابر اطلاعات غلط است. اما متأسفانه، تولید و توزیع آن اغلب توسط عوامل سیاسی، اقتصادی، فناوری و حتی گاهی فرهنگی مسدود می شود.”
به گفته کریستف دلور، در منطقه آسیا و اقیانوسیه، رژیم های اقتدارگرا از “همه گیری” استفاده کرده اند تا روش های کنترل خودکامه اطلاعات خود را به بالاترین حد برسانند و ویروس کرونا را بهانه ای برای تحمیل قوانین سرکوبگرانه با مقررات ترکیبی از تبلیغات با سرکوب مخالفان قرار داده اند
این گزارش با بیان اینکه چین، “همچنان سانسور، نظارت و چرخه اطلاعات اینترنتی را در سطح بی سابقه ای کنترل می كند”، می افزاید كه بیماری همه گیر این روند را تشدید كرده است. پکن از بیماری همه گیر کووید-۱۹ استفاده کرده است تا کنترل خود را بر اطلاعات آنلاین بیشتر کند.
سدریک آلوانی، رئیس دفتر گزارشگران بدون مرز در آسیای شرقی، گفت: “آسیا و اقیانوسیه دارای یک سنت بسیار دشوار برای آزادی مطبوعات است و در سالهای اخیر تقریباً در هر قلمرو تنزل کرده است.”
وی افزود: “ما می توانیم نفوذ چین را در پس زمینه این تنزل ببینیم، زیرا چندین مورد از این کشورها مقرراتی را تصویب کرده اند که تقریباً از چین کپی و پیست می شود.”
