سازمان دیدبان حقوق بشر روز جمعه، ۱۹ اردیبهشت، در بیانیه‌ای که منتشر کرد، به محکومیت ۱۳ نفر در ایران به جرم اعتراض به ساقط کردن هواپیمای مسافربری اوکراینی به دست سپاه پاسداران جمهوری اسلامی اعتراض کرد.
هواپیمای مسافربری اوکراین، ۱۸ دی ماه امسال با ۱۷۶ مسافر، دقایقی پس از بلند شدن از فرودگاه امام خمینی در تهران هدف پدافند سپاه پاسداران قرار گرفت و سرنگون شد. همه مسافران این هواپیما جان باختند.
در پی سرنگون شدن این هواپیما، تجمع‌های اعتراضی در برخی از دانشگاه‌های ایران برگزار شد ولی نیروهای امنیتی دخالت کرده و شماری از این افراد را بازداشت کردند.
در بیانیه سازمان دیدبان حقوق بشر آمده که این افراد «ظاهراً فقط به خاطر اعتراض مسالمت‌آمیز به حمله مرگبار نیروهای مسلح ایران به هواپیمای مسافربری اوکراینی و انکار اولیه مسئولیت از سوی حکومت» به زندان محکوم شده‌اند.
مایکل پیچ، معاون مدیر بخش خاورمیانه دیدبان حقوق بشر گفت، مقامات ایران «به جای پیگرد آنهایی که از حق آزادی بیان و آزادی تجمع‌شان استفاده کرده‌اند، باید دست به تحقیقی شفاف بزنند و با همکاری با نهادهای بین‌المللی مشخص کند در این تراژدی واقعاً چه اتفاقی افتاده است.»
آقا پیچ همچنین مقام‌های ایران را به فرار از مسئولیت متهم کرد و گفت، «آنها با امتناع از ارائه جزییات درباره تحقیق در خصوص این مساله، در محکوم کردن افراد معترض هیچ وقتی تلف نمی‌کنند.»
لازم به ذکر است که پس از هدف قرار گرفتن هواپیمای مسافربری اوکراینی مقامات جمهوری اسلامی با انکار سرنگونی آن هواپیما توسط سپاه، علت سقوط را نقص فنی اعلام می‌کردند. ولی پس از سه روز انکار، سرانجام ستاد کل نیروهای مسلح در روز ۱۱ ژانویه اعلام کرد که پس از حملات انتقامجویانه ایران به دو پایگاه نظامی آمریکا در عراق به دنبال کشته شدن قاسم سلیمانی، فرمانده سابق سپاه قدس، این نیرو «به خطا» به هواپیمای مسافربری شلیک کرده است.
مقام‌های جمهوری اسلامی علاوه بر اینکه از ارائه جزئیات در خصوص ساقط شدن این هواپیما خودداری می‌کنند، بلکه با وجود چندین بار وعده، از ارسال جعبه سیاه هواپیما به خارج از کشور خودداری می‌کنند.
برخی از اعضای خانواده‌های کشته‌شدگان هواپیمای اوکراینی چندی پیش اعلام کردند که امیدی به رسیدگی به این پرونده در داخل ایران ندارد و شمار دیگری از آنها که در خارج از ایران سکونت دارند انجمنی برای دادخواهی این پرونده تشکیل داده‌اند.
