آذربایجانایرانتحلیل و گزارشجهانسیاستمقالات

شیطنت جدید ارمنستان بعد از «اجلاس دولت‌های تُرک»

کریدور زنگه‌زور که پس از پایان جنگ ۴۴ روزه قره‌باغ اصلی ترین خواسته باکو و آنکارا بوده است از طرف تهران و ایروان به شدت مقاومت می‌شود.

روز ۱۲ نوامبر هشتمین اجلاس سران کشورهای عضو تشکیلات ترک در استانبول ترکیه برگزار شد. در این اجلاس همچنین ساختمان دبیرخانه تشکیلات مذکور هم در منطقه سلطان احمد استانبول و در یک بنای تاریخی افتتاح شد.

این اجلاس با مشارکت رهبران کشورهای ترکیه، آذربایجان، قزاقستان، قرقیزستان و ازبکستان به عنوان اعضای دائم و ترکمنستان و مجارستان به عنوان اعضای ناظر تشکیل شد.

در این اجلاس نام رسمی تشکیلات مذکور به “تشکیلات دولت‌های تُرک” تغییر پیدا کرد و مقدمات عضوگیری جدید فراهم شد.

در این تشکیلات همچنین مقرر شد در افق همکاری‌های آینده مشارکت‌های فعالتری در فعالیتهای تجاری مشترک در بین کشورهای جهان ترک شک بگیرد.

یکی از نکات مهم این اجلاس اهدای نشان ویژه چهان ترک به الهام علی‌اف رییس‌جمهور جمهوری آذربایجان به خاطر موفقیت ویژه در جنگ قره‌باغ بود.

پیروزی آذربایجان در جنگ ۴۴ روزه قره باغ از نقاط قوت و ویژه این اجلاس بود. چرا که با پیروزی آذربایجان و رفع اشغال از مناطق مهم در منطقه راه ارتباطی ترکیه و به عبارتی اروپا با جهان ترک مهیا شده است.

بنابراین یکی از مهمترین مواردی که مورد بحث و گفت و گو بین رهبران کشورهای جهان ترک در استانبول قرار گرفت بازگشایی کریدور زنگزور و وصل زمینی جمهوری خودمختار نخجوان با بخش شمالی خاک جمهوری آذربایجان و در اصل ارتباط زمینی آذربایجان با ترکیه بود.

این کریدور که پس از پایان جنگ اصلی ترین خواسته باکو و آنکارا بوده است از طرف تهران و ایروان به شدت مقاومت می‌شود.

ارمنستان که پس از پایان جنگ روزهای سختی را میگذراند مایل به عادی سازی روابط با آذربایجان و ترکیه است تا از قبل آن قدری به اوضاع کشور سر و سامان دهد. اما ایران مهمترین مخالف اتضال ترگیه به آذربایجان و در واقع جهان ترک است.

از این روی در روزهای گدشته تبلیغات گسترده و شدیدی در رسانه های فارسی زبان بر علیه دولتهای آذربایجان و ترکیه شکل گرفت.

ایران از ابتدای دهه ۹۰ و جنک نخست قره باغ همواره در کنار اشغالگران بوده است. اما این رویکرد خود را با ترفندهای مختلف تبلیغاتی مخفی و حتی بر عکس نشان میداد.

برای مثال تا سال‌ها تهران خود را به جای مدافع آذربایجان وطرفدار رفع اشغال قره‌باغ جا میزد. ایران این شگرد خود را بیشتر در قالب گفتمان مذهبی ارائه میداد.

ایران همواره حکومت جمهوری آذربایجان را به بی کفایتی و خیانت متهم میکرد و خود را به عنوان طرفدار حقوق آذربایجانیها معرفی میکرد. اما حنای ایران خیلی زود و پس از آغاز عملیات آزادسازی اراضی اشغالی توسط ارتش آذربایجان رنگ باخت.

ایران این بار با از دست دادن تمرکز تبلیغاتی خود چهره واقعی خود را نیز نشان داد و به شکل علنی طرفداری خود از ارمنستان را نشان داد.

در طول جنگ ۴۴ روزه این تنها همسایه ارمنستان بود که مرزهایش را بر رویش باز کرد. تصاویر انتقال تجهیزات نظامی از خاک ایران به ارمنستان طبل رسوایی حکومت ایران را بلندتر از هر زمان دیگری نواخت.

در آن روزها اعتراضان خیابانی ترک‌های ایران در تبریز و تهران تاثیر بسزایی در شفاف‌تر شدن رویکرد جمهوری اسلامی ایران در قبال مساله قره باغ داشت.

آذربایجان جنوبی که برای سال‌ها کابوس ایران بود در بازه زمانی کوتاهی به سر زبانها در تمام منطقه افتاد. مخصوصا رسانه های ترکیه که همواره رویکر محتاطانه‌ای در قبال مساله آذربایجان جنوبی داشتند بسیار جسورتر عمل کردند.

دشمنی ایران هر چه بیشتر می‌شد آذربایجان جنوبی بیشتر و بیشتر آگاه‌تر و از سویی جهانی تر میشد. این روند پس از آتش‌بس هم ادامه پیدا کرد.

ایران در هر فرصتی کینه و عقده خود از آذربایجان را نشان داد. این عملکرد و نفرت‌پراکنی های ملی گرایان فارس بر آگاهی مردم آذربایجان در هر دو سوی ارس افزود. ایران هر چه عصبانی تر میشد، ادعاهای سالهای پیش خود را بیشتر زیر سوال میبرد.

اما پس از اجلاس کشورهای جهان ترک ایران بار دیگر ناراحتی خود را نشان داد. به اعتقاد برخی از کارشناسان تحرکات دیروز [۲۵ و ۲۶ آبان] ارتش ارمنستان با تحریک ایران رخ داده است.

دیروز در منطقه لاچین و کلبجر ارتش ارمنستان دست به حملات سنگینی بر علیه مواضع آذربایجان زد. بر اساس وزارت دفاع آذربایجان در جریان این حملات ۷ نظامی آذربایجان شهید و ۱۰ نظامی دیگر زخمی شده‌اند. هنوز آمار دقیقی از میزان تلفات طرف ارمنی ارایه نشده ولی مقامهای ارمنی بر تلفات جانی ازعان کرده بودند.

بر اساس اخباری که در رسانه های ارمنی نیز منعکس شد چندین سرباز ارمنی در جریان این حملات اسیر شده‌اند و به احتمال زیاد میزان تلفاتشان بیشتر از طرف آذربایجان بوده است.

وزارت دفاع آذربایجان در آخرین اطلاعیه خود درظهر روز ۱۷ نوامبر از برقراری استقرار در نوار مرزی خبر داده بود. بعضی از رسانه ها از برقراری آتش‌بس با مداخله نیروهای روسیه خبر داده بودند.

به نظر میرسد ارمنستان باز هم با تحریک قوه های ثالث دست به اشتباه زده است. اما با آمادگی ارتش آذربایجان و دفع به موقع پیش از حرکت قابل توجه متوقف شده است.

ممکن است ارمنستان در روزهای آینده باز هم با اقدامات مشابه سعی در ناامن کردن منطقه برای جلوگیری از عملی شدن کریدور زنگه‌زور کند.

اما برخی دیگر از کارشناسان با توجه به موقعیت ضعیف ارمنسان و شکنندگی دولت ایروان احتمال به توافق رسیدن با ترکیه و جتی عادی سازی روابط با آذربایجان را دور از دسترس نمیدانند و این قبیل اقدامات ارمنستان را تلاش برای گرفتن امتیازات بیشتر در میز مذاکره میدانند.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

دکمه بازگشت به بالا