وضعیت در مدیترانۀ شرقی بحرانی است. گرچه با چند واکنش ترکیه کشتی‌های یونانی و فرانسوی فاصلۀ لازم با کشتی اکتشافی اروج‌رئیس را حفظ می‌کنند، اما هم‌اکنون در حدود هزار کشتی جنگی کشورهای مختلف در منطقه حضور دارند. درنتیجه ما شاهد یک تجمع عظیم نظامی در منطقۀ کوچکی از مدیترانه هستیم. این امر نگران‌کننده است زیرا یک تصادف کوچک، مثل برخورد فیزیکی اخیر دو کشتی یونانی-ترکیه‌ای، میتواند به جنگ منجر شود.
ترکیه چه میتواند بکند؟ ترکیه در حال حفاظت از چیزی است که وطن آبی نامیده میشود. لذا نمیتواند از این هدف استراتژیک که چشم‌انداز آینده را مشخص میکند، عقب بنشیند. ترکیه نمیخواهد درمحدوده‌ی دریایی چهل‌هزار کیلومترمربعی محبوس شود. همچنانکه نمیتواند اهداف خودرا بی‌مهابا به پیش ببرد.
در این میان، جز فرانسه بقیۀ کشورها محتاطند. برخلاف روزهای آغازین بحران، مصر و اسرائیل پرسروصدا نیستند، آلمان در حرف متمایل به یونان است ودرعمل متمایل به ترکیه. ترامپ معلوم نیست چه میکند؟ کاخ سفید یا سردرگم است و یا مثل روسیه منتظر سیر حوادث.
آمریکا یک کشتی بزرگ بدون قابلیت‌های هجومی را به منطقه فرستاده تا ناظر اوضاع باشد. نظارتی که معلوم نیست چه معنایی دارد. ناوهای امریکایی یک روز با ارتش یونان درحال مانور هستند، روزی دیگر با ارتش ترکیه. ایتالیا هم گرچه متمایل به ترکیه است اما نمیخواهد بااتحادیه اروپا رویاروی شود.
دراین میان نباید روسیه را از قلم انداخت. پوتین که درروابط بین‌الملل به هیچ اصولی پایبند نیست، مترصد فرصت است. وی گرچه درلیبی ازترکیه ضربه خورده ولی با حضور پررنگ اتحادیه اروپا جایی برای مانور ندارد. اما در فرصت مناسب هر کشوری را به کشور دیگر خواهد فروخت.
در مجموع اوضاع به نفع ترکیه نیست. اتحادیه اروپا به عنوان باشگاه مسیحی تهدید به تحریم میکند و فرانسه تهدید به جنگ. گرچه به سبب توفیق درخشان درتولید و کاربرد جنگ‌افزار، ترکیه رقیب آسانی نیست، لیکن از دست‌دادن درآمد توریستی به خاطر شیوع کورونا، پول ملی کشور را آسیب‌پذیر کرده است.
لذا هرگونه درگیری محدود و یا تحریم اروپایی، بر اقتصاد روبه‌رشدش ضربه خواهد زد و صنایع شکوفای نظامی‌اش با محرومیت مواجه خواهد شد.
ترکیه برای رفع این خطرات چه تدبیری اندیشیده؟
معنای رمزی بازگشت به سرود حماسی “سیب سرخ” صرفا ارسال پیام بازدارنده به یونان نیست، در عین حال بمعنای آن است که دولت احتمال برخورد نظامی را بعید نمی‌داند. بویژه آنکه در کلیپِ این سرود، پیروزی در نبرد ملاذگرد بحوادث حاضر گره خورده است.
