هر روز اطلاعات جدیدی درباره محیطی که این ویروس در آن زندگی می کند، چگونه انتقال می یابد و چگونه با موقعیت های جدیدی که روبرو می شود سازگاری نشان می دهد، به دست می آوریم. پیش از این ما حتی از وجود این ویروس چیزی نمی دانستیم چون قبلاً در انسان دیده نشده بود.
دانشمندان در پژوهشی که در ایالات متحده انجام دادند، اعلام کردند تغییر در نوع جدید كرونا ويروس كه جهش یافته است، ممکن است نشانه ضعیف شدن ویروس باشد.
اما در پژوهشی که در مالزی انجام شد، جهشی در کدون پانزدهم ویروس یافت شده است و متوجه شدند که این تغییر باعث شیوع بیشتر این ویروس می شود.
وقتی صحبت از نوع جدیدی از کرونا ویروس (SARS-CoV-2) می شود، جهش ناشی از تغییرات غیرمنتظره و ناشناخته در واقع بخشی طبیعی از چرخه زندگی این ویروس است.
پس ویروس ها چگونه و چرا تغییر می کنند؟
ویروس ها در نتیجه انتخاب ژنتیکی به طور مداوم در حال تغییر هستند. در حالی که تغییرات ژنتیکی کوچک پس از جهش (تغییر) اتفاق می افتد، تغییرات ژنتیکی بزرگ در رکمبیناسیون ها (نوترکیبی) رخ می دهد.
جهش روی ژنوم ویروس، یعنی زمانی که خطایی در ماده ژنتیکی آن به وجود می آید، رخ می دهد. اما در «نوترکیب» شدن، ویروس هایی که همزمان به بدن میزبان انتقال پیدا کرده اند، پس از تبادل اطلاعات ژنتیکی به عنوان نوع جدیدی از ویروس ظاهر شوند.
به عنوان مثال، (SARS-Cov-2)، که باعث بیماری همه گیر کووید-۱۹ می شود، پس از نوترکیب شدن ویروسی که در خفاش ها وجود دارد، با ویروس دیگری که در یک حیوان واسطه وجود دارد، رخ می دهد و دارای ماده ژنتیکی است که می تواند انسان را تحت تاثیر قرار دهد.
جهش چگونه بوجود می آید؟
سارس-کوو-۲، (SARS-CoV-2)، که هفتمین نوع از کرونا ویروس ها است، نام خود را از کپسول های پروتئینی می گیرد که از به هم پیچیده شدن کپسول های پروتئینی به وجود آمده است. “کورونا” مخفف تاج در زبان لاتین است.
این کپسول های پروتئینی در زیر میکروسکوپ مانند خارها با نوک های تیز به نظر می رسند. این خار ها می توانند ویروس را به سلول یک موجود زنده متصل كنند.شکل کلید مانند نوک این ویروس ها، آن را قادر می سازد تا وارد سلول ها شده و تکثیر شوند.
ویروس هایی که می توانند قفل را با آن کلیدها باز کنند، یعنی وارد سلول شوند، شروع به “کپی کردن” مواد ژنتیکی خود در داخل سلول می کنند و به سرعت تکثیر می شوند. حین، صدها یا حتی هزاران کپی برداری، گاه خطاهایی رخ می دهد و این باعث جهش می شود.
در حالی که میزان جهش در ویروس های «دی ان ای» (DNA) کمتر است، این میزان در ویروس های آر ان ای
(RNA) افزایش می یابد. از آنجایی که کرونا ویروس ها با کپی کردن ژنوم «آر ان ای» RNA تکثیر می شوند، می توانند جهش بیشتری داشته باشند.
آیا جهش “خبر بدی” است؟
اولا جهش در ذات ویروس است و جلوگیری از آن امکان پذیر نیست. نگرانی های اساسی در باره سؤالاتی است از این قبیل که کدام یک از جهش های رخ داده ویروس را مسری تر کرده و تا چه اندازه می توان یک واکسن موثر در برابر آن ساخت.
جهش می تواند ویروس را مسری تر یا کشنده تر کند، همچنین می تواند باعث تغییر آن در جهت مخالف هم شود.
عمدتا اعتقاد بر این است که افزایش مسری بودن ویروس عواقب کشنده تری داشته باشد. مرگ و میرها می توانند به دلیل اثرات منفی ایجاد شده توسط ویروس در بخش های حیاتی بدن و همچنین به دلیل تقاضای شدید خدمات درمانی و عدم توانایی به موقع و درمان کافی باشد.
از سوی دیگر، کارشناسان خاطرنشان می کنند که هر چه قدر ویروس کشنده تر شود، احتمال ابتلا و سرعت شیوع را کمتر می کند.از جمله دلایل این وضعیت، به خاطر بستری و ایزوله شدن، کاهش امکان تماس بیمار با افراد دیگر است.
داده ای در دست نیست که نشان دهد نوع جدید کرونا ویروس کشنده تر شده است
فرانسیس بالو، مدیر موسسه ژنتیک کالج دانشگاه لندن، تأکید می کند که هیچ مدرکی مبنی بر اینکه نوع جدید کرونا ویروس سریعتر یا کندتر از آنچه انتظار می رفت جهش یافته است و یا اینکه ویروس کشنده تر از قبل شده باشد وجود ندارد. بالو در گفتگو با یورونیوز اظهار داشت که نیازی به ترس از جهش های دیده شده نیست.
بالو می گوید: «ما دریافته ایم که تعدادی جهش کوچک به طور مکرر از زوایای مختلف اتفاق می افتند. این ممکن است تا حدودی نشانه ای از انطباق آن با بدن انسان باشد. با این حال بالو تأکید می کند که در این مرحله آنها هیچ یافته ای نمی بینند که نشان دهد ویروس کشنده تر یا مسری تر شده است.
مطالعات انجام شده در انگلستان نشان داده است كه كرونا ویروس كه باعث بیماری کووید-۱۹ می شود، بیش از دویست جهش ژنتیكی را پشت سر گذاشته است.
دانشمندان می گویند، در سایه این جهش ها، ویروس به وضعیت پایدارتری می رسد و این، برای درمان و ساخت واکسنی موثر فرصتی خوب فراهم می کند.
