Azərbaycan millətinin Ümummilli Lideri Heydər Əliyevin anadan olmasından 98 il ötür. Heydər Əlirza oğlu Əliyev 10 mey 1923-cü ildə Naxçıvan şəhərində anadan olub. O, 1939-cu ildə Naxçıvan Tərbiyəti Müəllim məktəbini bitirdikdən sonra Azərbaycan Sənaye danişqahının memarlıq riştəsində təhsil alıb. 1941-ci ildən Naxçıvan Xalq Daxili İşlər Komissarlığında və Naxçıvan Xalq Komissarları Şurasında şöbə müdiri işləyib. Heydər Əliyev 1944-cü ilin mey ayında dövlət təhlükəsizliyi orqanlarına işə göndərilib. Bu dövrdən əmniyyət orqanları sistemində çalışan Heydər Əliyev 1964-cü ildən Şurəvi Azərbaycanı Baxanlar Şurası yanında Dövlət Əmniyyəti Komitəsi başqanının müavini, 1967-ci ildən isə başqan vəzifəsində işləyib, jeneral- rütbəsinə qədər yüksəlib. Həmin illərdə o, Leninqrad şəhərində özəl ali təhsil alıb. 1957-ci ildə isə Azərbaycan Dövlət Biliyurdunun tarix riştəsini bitirib. 1969-cu ildə Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin 1-ci dəbiri, Mərkəzi Komitə dəftərinin üzvü seçilib. 1982-ci ilin desambrında Şuralar birliyi Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsi Siyasi dəftərinin üzvü seçilən Heydər Əliyev Şurəvi Baxanlar şura sədrinin birinci müavini vəzifəsinə təyin edilib və Şurəvi-nin rəhbərlərindən biri olub. Heydər Əliyev iyirmi il ərzində Şurəvi ilə Azərbaycan Ali Şuralarının millət vəkili olub və beş il Şurəvi Baxanlar Şurası başqanının birinci müavini vəzifəsində çalışıb. Heydər Əliyev 1987-ci ilin oktobrında Şuralar birliyi Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsi Siyasi Dəftərinin və Baş dəbir Mixail Qorbaçovun yeritdiyi siyasi xəttə etiraz əlaməti olaraq, tutduğu vəzifələrdən istefa verib.
Heydər Əliyev 1990-cı ilin 20 janviyəsində Şurəvi qoşunlarının Bakıda törətdiyi qanlı faciə ilə ilgili ertəsi gün Azərbaycanın Moskodakı nümayəndəliyində bəyanatla çıxış edərək, Azərbaycan millətinə qarşı törədilən cinayətin qurucuları ilə icraçılarının cəzalandırılmasını istəyib. O, Dağlıq Qarabağda yaranan kəskin münaqişəli durumla bağlı Şurəvi rəhbərliyinin ikiüzlü siyasətinə etiraz əlaməti olaraq, 1991-ci ilin culayında Şuralar birliyi Kommunist Partiyasını tərk edib. 1990-cı ilin culayında Azərbaycana qayıdan Heydər Əliyev Bakıda, sonra isə Naxçıvanda yaşayıb, həmin ildə də Azərbaycan Ali Şurasının millət vəkili seçilib. O, 1991-1993-cü illərdə Naxçıvan Muxtar Cümhuriyyəti Ali Məclisinin başqanı, Azərbaycan Cümhuriyyəti Ali Şura başqanının müavini olub. Heydər Əliyev 1992-ci ildə Yeni Azərbaycan Partiyasının Naxçıvan şəhərində keçirilən təsis qurultayında partiyanın başqanı seçilib. 1993-cü ilin mey-juən aylarında hökumət böhranının son dərəcə kəskinləşməsi ilə ölkədə vətəndaş savaşının baş verməsi və müstəqilliyin itirilməsi təhlükəsi yarandıqda Azərbaycan milləti Heydər Əliyevin hakimiyyətə gətirilməsi istəyi ilə ayağa qalxdı. Azərbaycanın o zamankı rəhbərləri Heydər Əliyevi rəsmən Bakıya dəvət etməyə məcbur oldular. Heydər Əliyev 1993-cü il juənin 15-də Azərbaycan Ali Şurasının başqanı seçildi, culayın 24-də isə Milli Məclisin qərarı ilə Azərbaycan Cümhuriyyəti Prezidentinin səlahiyyətlərini həyata keçirməyə başladı. 1993-cü il oktobrın 3-də ümummillət səsverməsi nəticəsində Heydər Əliyev Azərbaycan Cümhuriyyətinin Prezidenti seçildi. O, 1998-ci il oktobrın 11-də millətin yüksək fəallığı şəraitində keçirilən seçkilərdə səslərin yüzdə 76-dan çoxunu toplayaraq, yenidən Azərbaycan Cümhuriyyətinin Prezidenti seçilib. 2003-cü il oktobrın 15-də keçirilən prezident seçkilərində adaylığının irəli sürülməsinə razılıq verən Heydər Əliyev sağlığında yaranmış problemlərlə ilgili seçkilərdə iştirak etməkdən çəkinib.
Prezident Heydər Əliyev 2003-cü il desambrın 12-də Amerikanın müalicə olunduğu Klivlend klinikasında vəfat edib, desambrın 15-də Bakıda Fəxri xiyabanda dəfn olunub.
